Неисламские элементы в системе религиозных представлений белорусских татар-мусульман
Аннотация
Рассматриваются неисламские элементы в системе религиозных представлений белорусских татар-мусульман. Показаны особенности возникновения и становления данной этнокультурной группы на белорусских территориях и охарактеризованы ее конститутивные признаки. Выявляются факторы, повлиявшие на формирование системы религиозных взглядов белорусских татар-мусульман, раскрываются ее основные составляющие, которые представлены разными конкретно-историческими традициями как монотеистического, так и немонотеистического типов. Анализируется смысловое содержание и причины устойчивости неисламских элементов в религиозных представлениях белорусских татар-мусульман. На примере некоторых фрагментов текстов знахарского характера, которые обнаруживаются в корпусе славяноязычных арабографических рукописей, показаны значение и особенности функционирования до- и неисламских элементов.
Литература
- Synkova І. [Magical texts in the manuscripts of the Grand Duchy of Lithuania Tatars]. In: Łapicz Cz, Kulwicka-Kamińska I, editors. The Tatars of the Grand Duchy of Lithuania in history, language, and culture. Toruń: Toruńskie Towarzystwo Naukowe; 2013. p. 275–289. Belаrusian.
- Radziszewska I. Praktyki magiczne w chamaiłach Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego (na podstawie tzw. Fału Sulejmana). In: Łapicz Cz, Kulwicka-Kamińska I, editors. Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze. The Tatars of the Grand Duchy of Lithuania in history, language, and culture. Toruń: Toruńskie Towarzystwo Naukowe; 2013. p. 235–256.
- Synkova І. [The healing texts in the context of the traditional culture of the belarusian tatars]. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza. 2017;24(2):177–193. Belаrusian.
- Synkova І. [The Christian motives in the incantations of the belarusian muslims]. W: Lewickiej M, Łapicza Cz, redaktorzy. Dialog chrześcijańsko-muzułmański: Klucz do wspólnej przyszłości. Tomek 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; 2012. s. 249–257. Belаrusian.
- Drozd A, Dziekan MM, Majda T. Piśmiennictwo i muhiry Tatarów polsko-litewskich. Katalog zabytków tatarskich. Tomek 3. Warszawa: Res Publica Multiethnica; 2000. 84 s.
- Konopatsky IB. [Tatars in Belarus. Their religion]. Belaruski gistarychny chasopis. 1996;2:8–13. Belarusian.
- Lensu MYa, Mamarazakov MS. [The evolution of the Muslim cult of the Belarusian Tatars (sociological analysis)]. In: Alexandrovich I, editor. Tatary-musul'mane na zemljah Belarusі, Lіtvy i Pol’shchy. Materyialy 1st Mizhnarodnaj navukova-praktychnaj kanferjencyі; 26–27 sakavіka 1993 g.; Mіnsk, Belarus’ [Muslim tatars in Belarus, Lithuania and Poland. Proceedings of the I International scientific and practical conference; 1993 March 26–27; Minsk, Belarus]. Minsk: Belarusian State Pedagogical University; 1993. p. 219–226. Belarusian.
- Stankevich Ja. Belaruskіja musul’mane і belaruskaja lіtaratura arabskіm pіs’mom [Belarusian muslims and Belarusian literature in Arabic script]. Vilnius: Drukarnja Ja. Levіna; 1933. 274 р. Belarusian.
- Suter P. [Lithuanian-Tatar tefsirs as an object of interference research]. In: Bairašauskaitė T, Kobeckaitė H, redaktoriai. Kipciaku tiurku. Orientas Lietuvoje. Istorija ir tyrirnг perspektyva. Vilnius: Danielius; 1994. p. 145–152. Russian.
- Tyszkiewicz J. Z historii Tatarów polskich, 1794–1944. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku; 2002. 219 s.
- Korshunova YA. The cultural context and ideological origins of the formation of religious ideas of the Tatars-muslims of Belarus. Vesnik of Brest University. Series 1. Philology. Politology. Sociology. 2019;2:92–100. Russian.
- Sementsov BC. [The problem of broadcasting culture on the example of the fate of the Bhagavadgita]. In: Braginskii VI, Chelyshev EP, editors. Khudozhestvennye traditsii literatur Vostoka i sovremennostʼ: rannie formy traditsionalizma [Artistic traditions of the literatures of the East and modernity: early forms of traditionalism]. Moscow: Glavnaya redaktsiya vostochnoi literatury izdatel’stva «Nauka»; 1985. p. 38–72. Russian.
- Tsіtavets AІ. [Belarusian book collections of tatar manuscript books]. In: Berezkina NYu, editor. Informatsionnoe obespechenie nauki Belarusi: ot rukopisei k elektronnym informatsionnym [Information support of science in Belarus: from manuscripts to electronic information resources]. Minsk: Yakub Kolas Central Scientific Library of National Academy of Sciences of Belarus; 2006. р. 147–156. Belarusian.
Copyright (c) 2020 Журнал Белорусского государственного университета. Философия. Психология

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
Авторы, публикующиеся в данном журнале, соглашаются со следующим:
- Авторы сохраняют за собой авторские права на работу и предоставляют журналу право первой публикации работы на условиях лицензии Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
- Авторы сохраняют право заключать отдельные контрактные договоренности, касающиеся неэксклюзивного распространения версии работы в опубликованном здесь виде (например, размещение ее в институтском хранилище, публикацию в книге) со ссылкой на ее оригинальную публикацию в этом журнале.
- Авторы имеют право размещать их работу в интернете (например, в институтском хранилище или на персональном сайте) до и во время процесса рассмотрения ее данным журналом, так как это может привести к продуктивному обсуждению и большему количеству ссылок на данную работу. (См. The Effect of Open Access).