Да пытання пра гістарычнасць старажытнаіндыйскіх тэкстаў (на прыкладзе Рыгведы)

  • Алег Валер'евіч Перзашкевіч Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

Разгляду падлягае самы старажытны з усіх вядомых на сёння (прынамсі, з тых, якія чытаюцца) індыйскіх помнікаў – Рыгведа, гістарычнасць якога з’яўляецца адной з фундаментальных праблем сучаснай навукі. Даследуюцца сам тэкст помніка (у першую чаргу ўказанні на геаграфічныя, матэрыяльныя і астранамічныя аб’екты), каментарыі да тэксту (якія адносяцца да ведыйскай і позняй традыцый), раннія запісы Рыгведы, а таксама адпаведныя даныя, атрыманыя археолагамі, лінгвістамі, геолагамі, мастацтвазнаўцамі, астраномамі i генетыкамі на цяперашнi час. Для вызначэння гістарычнасці помніка прапанаваны спецыяльны алгарытм, які ўключае ў сябе апісанне выгляду помніка, а таксама месца і часу яго выяўлення; даследаванне выгляду помніка і аналіз атрыманых даных; аналіз зместу помніка з пункта гледжання яго ўказанняў на лакалізацыю ў часе і прасторы; высновы па кожным складніку, а таксама агульная выснова. Зроблены вывад, што сучасны стан нашых ведаў пра храналогію і геаграфічную лакалізацыю Рыгведы сведчыць пра тое, што яна з’яўляецца помнікам, які адлюстроўвае рэаліі паўночнай часткі Індыйскага субкантынента прынамсі III–II стст. да н. э., а хутчэй за ўсё IV ст. да н. э. ці, магчыма, нават V ст. да н. э.

Біяграфія аўтара

Алег Валер'евіч Перзашкевіч, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, дацэнт; дацэнт кафедры гісторыі старажытнага свету і сярэдніх вякоў гістарычнага факультэта

Літаратура

  1. Rendall GH. The Cradle of the Aryans. London: Macmillan and Company; 1889.
  2. Taylor I. The Origin of the Aryans: An Account of the Prehistoric Ethnology and Civilization of Europe. New York: Scribner and Welford; 1890.
  3. Serebryakov ID, Ibragimov ASh. Panchatantra, ili Pyat’ knig zhiteiskoi mudrosti [Panchatantra, or the Five Books of Life Wisdom]. Moscow: Hudozhestvennaya Literatura; 1989. Russian.
  4. Childe VG. The Aryans. A Study of Indo-European Origins. London: Kegan Paul, Trench, Trubner and Co.; 1926.
  5. Feuerstein G, Kak S, Frawley D. In Search of the Cradle of Civilization: New Light on Ancient India. Wheaton: Quest Books; 2001.
  6. Gonda J. Vedic Literature (saMhitAs and brAhmaNas). Weisbaden: Otto Harrassowitz; 1975.
  7. Radhakrishnan S. Indiiskaya filosofiya. Chast’ 2 [Indian Philosophy. Volume 2]. Moscow: Mif; 1993. Russian.
  8. Tilak BG. The Arctic Home in the VedasArctic Home in the Vedas. Messrs. Wada Poona: TILAK BROS Gaikwar; 1903. Russian edition: Tilak BG. Arkticheskaya rodina v Vedakh. Guseva NR, translator. Moscow: Fair-Pres; 2001.
  9. Pischel R. Grammatik Prakrit-Sprachen. Strassbourg: K. J. Trübner; 1900.
  10. Frye R. The Heritage of Persia. Cleveland, New York: Mazda Publishers, Bibliotheca Iranica; 1962. Russian edition: Frye R. Nasledie Irana. Livchits VA, Zeimal’ VS, translators. Moscow: Vostochnaya literature; 2002.
  11. Dyakonov IM. [About the Homeland of Indo-European Dialects]. Vestnik Drevney Istorii. 1982;4:11–25. Russian.
  12. Gamkrelidze TV, Ivanov VV. Indoevropeiskii yazyk i indoevropeitsy [Indo-European Language and Indo-Europeans]. Tbilisi: Publish house of University of Tbilisi; 1984. Russian.
  13. Frawley D. The Myth of The Aryan Invasion of India. New Delhi: Voice of India; 2005.
  14. Talageri S. The Rigveda. A Historical Analysis. New Delhi: Aditya Prakashan; 2000.
  15. Gindin LA. [Trojan War and Ahhiyawa of the Hittite Cuneiform Texts]. Vestnik Drevney Istorii. 1991;3:28–51. Russian.
  16. Müller FM. A History of Ancient Sanskrit Literature. London: Williams and Norgate; 1859.
  17. Safronov VA. Indo-European Homelands. Gorkiy: Volgo-Vyatskoye knizhnoe izdatel’stvo; 1989. Russian.
  18. Renfrew C. Archaeology and Language: the Puzzle of Indo-European Origins. Current Anthropology. 1988;29(3): 437–468.
  19. Parpola A. The coming of the Aryans to Iran and India and the cultural and ethnic identity of the dAsas. International Journal of Dravidian Linguistics. 1988;XVII(2):85–229. DOI: https://doi.org/10.1017/S1356186300000080.
  20. McIntosh JR. The Ancient Indus Valley. New Perspectives. Santa Barbara: ABC-CLIO; 2008.
  21. Deshpande M. Sanskrit & Prakrit, sociolinguistic issues. Delhi: Motilal Banarsidass; 1993.
  22. Wheeler M. The Indus Civilization. In: Wheeler M. The Cambridge History of India. Supplementary Volume. Cambridge: Un; 1953.
  23. Perzashkevich OV. Rigvediiskoe zhrechestvo [Rigvedic Priesthood]. Minsk: Belarusian State University; 2014. Russian.
  24. Rapson EJ, editor. Cambridge History of India. Volume 1: Ancient India. Cambridge: Cambridge University Press; 1922.
  25. Tilak BG. The Orion or Researches into the Antiquities of the Vedas. Bombay: Radhabai Atmaram Sagoon; 1893.
  26. Elizarenkova TYa. [Rigveda – the Great Beginning of Indian Literature and Culture]. In: Elizarenkova TYa. Rigveda. Mandaly I–IV [Rigveda. Mandalas I–IV]. Moscow: Nauka; 1989. p. 426–543. Russian.
  27. Biruni Abu Reykhan. India. Khalidov AB, Zavadskiy YuN, translates. Moscow: Ladomir; 1995. Russian.
  28. Khalidov AB, Erman VG. [The Foreword]. In: Biruni Abu Reykhan. India. Khalidov AB, Zavadskiy YuN, translates. Moscow: Ladomir; 1995. p. 7–53. Russian.
  29. Erman VG, Khalidov AB. [The Commentaries]. In: Biruni Abu Reykhan. India. Khalidov AB, Zavadskiy YuN, translates. Moscow; 1995. p. 539–675. Russian.
  30. Witzel M, editor. Inside the texts, beyond the texts: new approaches to the study of the Vedas: proceedings of the International Vedic Workshop, Harvard University, June 1989. Cambridge: Harvard University Deptment of Sanskrit and Indian Studies; 1997.
  31. Watt the influence of islam on Medieval Europe. Edinburgh: University Press; 1972. Russian edition: Montgomery W. Vliyanie islama na srednevekovuyu Evropu. Moscow: Nauka; 1976.
  32. Salomon R. Indian Epigraphy: A Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages. New York: Oxford University Press; 1998.
  33. Moorjani P. Genetic Evidence for Recent Population Mixture in India. The American Journal of Human Genetics. 2013;93(3):422–438. DOI: 10.1016/j.ajhg.2013.07.006.
  34. Metspalu M. Shared and Unique Components of Human Population Structure and Genome-Wide Signals of Positive Selection in South Asia. The American Journal of Human Genetics. 2011;89:731–744. DOI: 10.1016/j.ajhg.2011.11.010.
  35. Pargiter FE. Ancient Indian Historical Tradition. London: Oxford University Press; 1922.
  36. Zograf GA, Kullanda SV. [Indian scripture]. In: Yarzev VN, head editor Lingvisticheskiy Encyclopedicheskiy Slovar. Moscow: Sovetskaya entsiklopediya; 1990. p. 179–182.
Апублікавана
2018-07-27
Ключавыя словы: Рыгведа, храналогія, лакалізацыя, запісы помніка, матэрыяльная культура, даныя розных навук
Як цытаваць
Перзашкевіч А. В. Да пытання пра гістарычнасць старажытнаіндыйскіх тэкстаў (на прыкладзе Рыгведы) // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2018. 3. С. 64-71.
Выпуск
№ 3 (2018): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Усеагульная гісторыя

Copyright (с) 2018 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).