Судовая сістэма на тэрыторыі Беларусі ў 1797–1840 гг.

  • Ігар Генадзьевіч Гушчынскі Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка, вул. Савецкая, 18, 220030, г. Мінск, Беларусь https://orcid.org/0000-0001-6866-7723
DOI:: https://doi.org/10.33581/2520-6338-2020-2-19-30

Анатацыя

Даследуецца судовая сістэма, якая дзейнічала на тэрыторыі Беларусі ў 1797–1840 гг., гэта значыць у перыяд ад пераўтварэнняў Паўла І да скасавання Мікалаем І мясцовых асаблівасцей у сферы правасуддзя і ўкаранення расійскай мадэлі судаўладкавання і судаводства. У гэты час судовая сістэма краю значна адрознівалася ад той, якая існавала ва ўнутраных губернях імперыі. Яна сумяшчала ў сабе мясцовую судова-прававую традыцыю часоў Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай і нормы расійскага заканадаўства. Дадзеная судовая сістэма дзейнічала, хаця і з некаторымі зменамі, больш за тры дзесяцігоддзі, пакуль пад уплывам паўстання 1830–1831 гг. самадзяржаўе не перайшло да ліквідацыі мясцовых асаблівасцей у судова-прававой сферы.

Біяграфія аўтара

Ігар Генадзьевіч Гушчынскі, Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка, вул. Савецкая, 18, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, дацэнт; намеснік дэкана па вучэбнай рабоце факультэта дашкольнай адукацыі

Літаратура

  1. Zhytko AP, Talmachova SA. [The judicial system in the territory of Belarus (the late 18th – the middle of 19th century)]. Vesci BDPU. Seryja 2. Gistoryja. Filasofija. Palitalogija. Sacyjalogija. Jekanomika. Kul’turalogija. 2014;2:20–25. Belarusian.
  2. Gushchynski IG. [Exdywizor courts in the territory of Belarus (the late 18th century – 1840)]. Belaruski gistarychny chasopis. 2018;11:26–36. Belarusian.
  3. Gushchynski IG. The historiography of history of judicial system on the territory of Belarus at the end of the 18th – the first half of the 19th century. Vestnik Polotskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya A. Gumanitarnye nauki. 2017;1:8–15. Belarusian.
  4. Gushchynski IG. Legal activities of the bar institute on the territory of Belarus in the late 18th – the first third of 19th century. BSPU Bulletin. Series 2. History. Philosophy. Political Science. Sociology. Economics. Culture Studies. 2017;2:28–32.
  5. Korowicki A. Proces cywilny litewski. Wilno: Józef Zawadzki; 1826. 316 s.
  6. Korowicki A. Porządek sądowy kryminalny podług praw rossyyskich ułożony. Wilno: Józef Zawadzki; 1831. 135 s.
  7. Shelkoplyas VA. Sudebnye organy v Belarusi: konets XVIII – pervaya polovina XIX vekov [Judicial bodies in Belarus: late 18th – first half of 19th century]. Minsk: Academy of Ministry of Internal Affairs of the Republic of Belarus; 1997. 64 p. Russian.
  8. Zhukovich PN. [Western Russia during the reign of Emperor Paul]. Zhurnal Ministerstva narodnogo prosveshcheniya. Novaya seriya. 1916;6:183–226. Russian.
  9. Kiselev AA. Sistema upravleniya i chinovnichestvo belorusskikh gubernii v kontse XVIII – pervoi polovine XIX v. [The governance system and bureaucracy of the Belarusian provinces at the end of the 18th – the first branch of the 19th century]. Minsk: Military Academy of the Republic of Belarus; 2007. 171 p. Russian.
  10. Lugovcova SL. [Characteristics of the boundary judges of Belarus in the first third of the 19th century (the example of Oshmyany district)]. In: «Dolgii XX vek» v istorii Belarusi i Vostochnoi Evropy: issledovaniya po Novoi i Noveishei istorii. Vypusk 2 [The «Long 19th century» in the history of Belarus and Eastern Europe: studies on the New and Contemporary history. Issue 2] [Internet]. Minsk: National Institute for Higher Education; 2019 [cited 2020 January 17]. p. 41–46. Available from: http://elib.bsu.by/handle/123456789/217848. Russian.
  11. Lyutyi AM. Sotsial’no­ekonomicheskoe razvitie gorodov Belorussii v kontse XVIII – pervoi polovine XIX veka [Socio-economic development of the cities of Belarus in the late 18th – first half of the 19th century]. Minsk: Nauka i tekhnika; 1987. 179 p. Russian.
  12. Korowicki A. Proces graniczny. Wilno: Józef Zawadzki; 1827. 148 s.
  13. Juho JaA. Gistoryja dzjarzhavy i prava Belarusi. Chastka 1 [History of state and law of Belarus. Part 1]. Minsk: National Institute for Higher Education, Belarusian State University; 2000. 352 p. Belarusian.
  14. Tokc’ S. [Noble self-governance in Grodno province (the beginning of 19th century – the 60s of 19th century)]. Białoruskie zeszyty historyczne. 1997;7:5–22. Belarusian.
  15. Anishchanka JaK. General’nae mezhavanne w Belarusi [General surveying in Belarus]. Gorki: Vydavectva Gorackaga garvykankama; 2002. 120 p. Belarusian.
  16. Leont’eva TE, Antonovich ZV, Nasytko EP, Verner IL, Anishchenko EK, Lyutarevich AA, et al. Vitebskaya guberniya: gosudarstvennye, religioznye i obshchestvennye uchrezhdeniya (1802–1917) [Vitebsk province: state, religious and public institutions (1802–1917)]. Minsk: BelNIIDAD; 2009. 524 p. Russian.
  17. Kuznetsov IN, Shelkoplyas VA. Istoriya gosudarstva i prava Belarusi [History of state and law of Belarus]. Minsk: Dikta; 1999. 272 p. Russian.
  18. Zhukovich PN. [Governance and courts in Western Russia during the reign of Catherine II]. Zhurnal Ministerstva narodnogo prosveshcheniya. Novaya seriya. 1914;5:1–60. Russian.
  19. Lugovcova SL. [Reforming the system of judicial institutions in Belarus in the last third of the 18th century]. Pracy gіstarychnaga fakul’tjeta BDU [Internet]. 2009 [cited 2020 January 20];4:289–295. Available from: http://elib.bsu.by/handle/123456789/2456. Russian.
  20. Jasinskij MN. Glavnyi Litovskii tribunal, ego proiskhozhdenie, organizatsiya i kompetentsiya. Vypusk 1 [The main Lithuanian tribunal, its origin, organization and competence. Issue 1]. Kyiv: Tipografija N. A. Girich; 1901. 253 p. Russian.
  21. Leont’eva TE, editor. Minskaya guberniya: gosudarstvennye, religioznye i obshchestvennye uchrezhdeniya (1793–1917) [Minsk province: state, religious and public institutions (1793–1917)]. Minsk: BelNIIDAD; 2006. 392 p. Russian.
  22. Klochkov MV. Ocherki pravitel’stvennoi deyatel’nosti vremeni Pavla I [Essays on Government Activities of the Time of Paul I]. Petrograd: Senatskaya tipografiya; 1916. 631 p. Russian.
Апублікавана
2020-04-27
Ключавыя словы: судовая сістэма, судаўладкаванне, судаводства, Статут ВКЛ 1588 г., заходнія губерні, Расійская імперыя
Арганізацыі, якія падтрымліваюць Аўтар выказвае падзяку доктару гістарычных навук прафесару кафедры гісторыі Беларусі і славянскіх народаў Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка Анатолію Паўлавічу Жытко за дапамогу ў падрыхтоўцы артыкула.
Як цытаваць
Гушчынскі І. Г. Судовая сістэма на тэрыторыі Беларусі ў 1797–1840 гг. // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2020. 2. С. 19-30.
Выпуск
№ 2 (2020): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Гісторыя Беларусі

Copyright (с) 2020 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).