Праца зняволеных у турмах на беларускiх землях у канцы XIX – пачатку ХХ ст.

  • Сяргей Мікалаевіч Чайкін Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова, вул. Касманаўтаў, 1, 212022, г. Магілёў, Беларусь

Анатацыя

Аб’ектам даследавання з’яўляецца гісторыя арганізацыі працоўнай дзейнасці зняволеных на беларускіх землях пасля турэмнай рэформы 1879  г. Дадзеная праблема ў  гістарыяграфіі дарэвалюцыйнага, савецкага і сучаснага перыядаў не разглядалася ні расійскімі, ні беларускімі гісторыкамі. Мэта даследавання – вывучэнне працэсу прыцягнення асуджаных да працы ў мясцовых турмах з  вызначэннем заканамернасцей, агульных для беларускіх зямель і Расійскай імперыі ў цэлым, а таксама рэгіянальных асаблівасцей. На аснове архіўных даных аўтарам даследуюцца асноўныя напрамкі дзейнасці Галоўнага турэмнага ўпраўлення па павышэнні прадукцыйнасці працы зняволеных на беларускіх землях: заснаванне яго мясцовых структурных падраздзяленняў – губернскіх турэмных інспекцый, якія ажыццяўлялі кіраванне працай зняволеных, арганізацыя і правядзенне асуджанымі меліяратыўных і лесанарыхтоўчых работ, а таксама працы ў турэмных майстэрнях. Вызначаюцца асноўныя віды работ у мясцовых турмах у канцы XIX – пачатку ХХ ст. і негатыўныя з’явы, якія ім перашкаджалі (у асноўным перапаўненне месцаў зняволення, што выклікала закрыццё турэмных майстэрняў). Ацэньваюцца вынікі арганізацыі працоўнай дзейнасці зняволеных к пачатку другога дзесяцігоддзя ХХ ст.: павелічэнне колькасці занятых працай асуджаных і сумы заробленых імі грашовых сродкаў. Праведзенае даследаванне дазволіць вызначыць гістарычную пераемнасць комплексу мер па забеспячэнні працоўнай занятасці зняволеных у турмах у канцы XIX – пачатку ХХ ст. і дзейнасці прамысловых прадпрыемстваў крымінальна-выканаўчай сістэмы Рэспублікі Беларусь у цяперашні час.

Біяграфія аўтара

Сяргей Мікалаевіч Чайкін, Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова, вул. Касманаўтаў, 1, 212022, г. Магілёў, Беларусь
аспірант кафедры гісторыі Беларусі і ўсходніх славян гісторыка-філалагічнага факультэта.

Літаратура

  1. Uporov IV. Penitentsiarnaya politika Rossii v XVIII–XX vv. Istoriko-pravovoi analiz tendentsii razvitiya [Penitentiary policy of Russia in 18th – 20th centuries. Historic and legal analysis of the tendencies of development]. Saint Petersburg: Yuridicheskii Tsentr Press; 2004. 610 p. Russian.
  2. Lisin AG, Petrenko NI, Yakovleva IE. Tyuremnaya sistema Rossiiskogo gosudarstva v XVIII – nachale XX vv. [Prison system of Russia at 18th – early 20th centuries]. Мoscow: Academiya MVD Rossii; 1996. 60 p. Russian.
  3. Foinitskii IYa. Uchenie o nakazanii v svyazi s tyur’movedeniem [The punishment doctrine in relation to the prison management]. Saint Petersburg: Tipografiya Ministerstva putei soobshcheniya; 1889. 504 p. Russian.
  4. Luchinskii NF. Osnovy tyuremnogo dela [Basis of prison]. Saint Petersburg: Tyuremnyi vestnik; 1904. 179 p. Russian.
  5. Detkov МG. Nakazanie v tsarskoi Rossii: sistema ego ispolneniya [Penalty in the Czarist Russia: the system of its application]. Мoscow: Interpravo; 1994. 120 p. Russian.
  6. Lisitsyn VM. Za tyuremnoi stenoi: istoriya Grodnenskoi tyur’my (XIX vek – 1939) [Under the prison wall: the history of the Grodno’s prison (the 19th century – 1939)]. Grodno: Grodnenskaya tipographiya; 2003. 352 p. Russian.
  7. Gogel’ SK. Voprosy ugolovnogo prava, protsessa i tyur’movedeniya [Questions of the criminal law, the process and prison management]. Saint Petersburg: Tipografiya tovarishchestva «Obshchestvennaya pol’za»; 1906. 646 p. Russian.
  8. Poznyshev SV. Ocherki tyur’movedeniya [Essaics of the prison management]. Мoscow: G. А. Leman i B. D. Pletnev; 1915. 296 p. Russian.
  9. Gogel’ SK. [The prisoners work]. Tyuremnyi vestnik. 1913;2:309–326. Russian.
Апублікавана
2020-10-29
Ключавыя словы: Расійская імперыя, беларускія землі, турэмная рэформа 1879 г., Галоўнае турэмнае ўпраўленне, губернская турэмная інспекцыя, арыштанцкія работы, турэмныя майстэрні
Як цытаваць
Чайкін С. М. Праца зняволеных у турмах на беларускiх землях у канцы XIX – пачатку ХХ ст. // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2020. 4. С. 57-65.