Рэшткі драўлянага чоўна з-пад в. Скорбічы (Дружба) у Беларускім Пабужжы

  • Віталій Уладзіміравіч Ашэйчык Незалежны даследчык, г. Мінск, Беларусь
  • Вадзім Георгіевіч Белявец Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь https://orcid.org/0000-0002-4912-7665
DOI:: https://doi.org/10.33581/2520-6338-2020-3-72-82

Анатацыя

У 2013 г. падчас разведачных работ каля в. Скорбічы (сучасная назва – Дружба) Брэсцкага раёна на краі пясчанага кар’ера аўтарамі былі адкрыты рэшткі драўлянага чоўна. Драўніна моцна расклалася, што не дазволіла здабыць і закансерваваць лодку. Яе памеры складалі прыблізна 3,75 × 0,65 м. Човен быў выдзеўбаны з суцэльнага ствала сасны. Верагодна, бліжэй да носа і кармы знаходзіліся папярочныя пераборкі, а па дне лодкі праходзіла невысокае рабро. Дно і барты былі прасмолены звонку. Унутры чоўна, на носе і карме, размяшчаліся палявыя камяні, асобныя з якіх былі перапалены. Бліжэй да ўсходняга краю аб’екта знойдзена пяць маленькіх пацёртых абломкаў сценак ад гліняных пасудзін перыяду жалезнага веку. Па выніках аналізу ўзораў драўніны былі атрыманы тры радыевугляродныя даты. Дзве з іх паказалі калібраваны ўзрост у прамежку ад 480 да 210 г. да н. э. Трэцяя адрозніваецца ад іх і пасля калібрацыі дае храналагічны адрэзак каля 200 г. да н. э. – 80 г. н. э. Па супадзенні вынікаў двух узораў у якасці найбольш верагоднага трэба прыняць ранняе датаванне. У кантэксце даных аб археалагічных помніках, сляды якіх у розны час былі зафіксаваны на месцы правядзення работ у 2013 г., лодку з в. Скорбічы трэба звязваць з насельніцтвам паморскай культуры.

Біяграфіі аўтараў

Віталій Уладзіміравіч Ашэйчык, Незалежны даследчык, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук; дацэнт кафедры археалогіі і спецыяльных дысцыплін гістарычнага факультэта

Вадзім Георгіевіч Белявец, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук; дацэнт кафедры археалогіі і спецыяльных гістарычных дысцыплін гістарычнага факультэта

Літаратура

  1. Obuchowski W. Zabytki krzemienne i kamienne od paleolitu do wczesnej epoki żelaza z terenów Białorusi w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie; 2003. 208 s.
  2. Andrzejowski J, Engel M, Piotrowski A, Ruszkowski M, Szewczuk U, Wójcik A. Zabytki z okresu wpływów rzymskich, średniowiecza i czasów nowożytnych z Białorusi w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie; 2005. 263 s.
  3. Jagmin K. Skorbicze. Wiadomości Archeologiczne. 1882;6:98–108.
  4. Ambroz AK. Fibuly yuga evropeiskoi chasti SSSR [Fibulae of the south of European part of the USSR]. Moscow: Nauka; 1966. 131 p. (Archaeology of the USSR. Collection of archaeological sources; volume D1–30). Russian.
  5. Kukharenko YV. Pamyatniki zheleznogo veka na territorii Poles’ya [Iron Age sites in the territory of Polesia]. Moscow: USSR Academy of Sciences Publishing House; 1961. 60 p. (Archaeology of the USSR. Collection of archaeological source; volume D1–29). Russian.
  6. Pobol LD. Drevnosti Belorussii v muzeyakh Polshi [Antiquities of Byelorussia in the museums of Poland]. Minsk: Nauka i tekhnika; 1979. 185 p. Russian.
  7. Sulgostowska Z. Prahistoria międzyrzecza Wisły, Niemna i Dniestru u schyłku plejstocenu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 1989. 255 s.
  8. Bielawec VG. [Research on the Wielbark culture in Belarus]. In: Fudziński M, Paner H, editors. Nowe materiały i interpretacje: stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku; 2007. p. 293–344. Russian.
  9. Natuniewicz-Sekuła M, Rein Seehusen C. Baltic connections. Some remarks about studies of boat-graves from Roman Iron Age. Finds from the Slusegård and Weklice cemeteries. In: Lund Hansen U, Bitner-Wróblewska A, editors. Worlds Apart? Contacts across the Baltic Sea during the Iron Age. København: Det Kongelige Nordiske Oldskriftsels Kab; 2010. p. 287–313. (Nordiske Fortidsminder. Serie C; volume 7).
  10. Vjargej VS. [Pomeranian culture sites in Belarus]. In: Shadyra VI, Vjargej VS, editors. Arhealogija Belarusi. Tom 2. Zhalezny vek i Rannjae sjarjednjavechcha [Archaeology of Belarus. Volume 2. Iron Age and Early Medieval Period]. Minsk: Belaruskaja navuka; 1999. p. 75–85. Belarusian.
  11. Bronk Ramsey C. Methods for Summarizing Radiocarbon Datasets. Radiocarbon. 2017;59(6 part 2):1809–1833. DOI: 10.1017/RDC.2017.108.
  12. Reimer PJ, Bard E, Bayliss A, Beck JW, Blackwell PG, Bronk Ramsey C, et al. IntCal13 and Marine13 radiocarbon age calibration curves 0–50,000 years cal BP. Radiocarbon. 2013;55(4):1869–1887. DOI: 10.2458/azu_js_rc.55.16947.
  13. Ossowski W. Some results of the study of logboats in Poland. In: Litwin J, editor. Down the river to the sea. Proceedings of the Eight International Symposium on Boat and Ship Archaeology; 1997; Gdańsk, Poland. Gdańsk: Polish Maritime Museum; 2000. p. 59–66.
  14. Kaczmarek J, Ossowski W. Dawne i nowe odkrycia łodzi jednopiennych z terenu Wielkopolski. In: Głosek M, Maik J, editors. Od pradziejów po współczesność. Archeologiczne wędrówki. Studia dedykowane Pani profesor Marii Magdalenie Blombergowej. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe; 2007. s. 21–35. (Acta Archeologica Lodzensia; Nr 53).
  15. Ossowski W. Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne. Gdańsk: Centralne Muzeum Morskie; 2010. 222 s. (Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Seria B; tom 1).
  16. Lakiza VL. [New finds of dugouts in the Neman River region]. Belaruski gistarychny chasopis. 1997;1:106–112. Belarusian.
  17. Chernyavskii MM. [The oldest fishing tools of the Northern Belarus]. In: Gurina NN, editor. Rybolovstvo i morskoi promysel v epokhu mezolita – perioda rannego metalla v lesnoi i lesostepnoi zone Vostochnoi Evropy [Fishery in the Mesolithic through the Early Metal Age in the forest and forest steppe zones of Eastern Europe]. Leningrad: Nauka; 1991. p. 91–95. Russian.
Апублікавана
2020-07-24
Ключавыя словы: човен-аднадрэўка, ранні жалезны век, паморская культура, Беларусь
Арганізацыі, якія падтрымліваюць Публікацыя падрыхтавана падчас рэалізацыі даследчага праекта, фінансаванага Нацыянальным навуковым цэнтрам Рэспублікі Польшча (Narodowe Centrum Nauki), № DEC-2014/12/S/HS3/00202.
Як цытаваць
Ашэйчык В. У., Белявец В. Г. Рэшткі драўлянага чоўна з-пад в. Скорбічы (Дружба) у Беларускім Пабужжы // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2020. 3. С. 72-82.
Выпуск
№ 3 (2020): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Археалогія

Copyright (с) 2020 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).