«Галодныя гульні»: голад 1932–1933 гг. у гістарычнай палітыцы Украіны і Расіі

  • Вячаслаў Іванавіч Менькоўскі Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь https://orcid.org/0000-0003-3417-4589
  • Міхал Шмігель Універсітэт Мацея Бела, вул. Народна, 12, 97401, г. Банска-Бістрыца, Славакія https://orcid.org/0000-0003-2255-3135
  • Лізавета Дубiнка-Гуща Капенгагенская вышэйшая школа эканомікі, Парцелансхавен, 24Б, 4.53С, 2000, г. Фрэдэрыксберг, Данія
DOI:: https://doi.org/10.33581/2520-6338-2021-4-7-20

Анатацыя

Аналізуецца гістарычная палітыка Украіны і Расіі на сучасным этапе. Выкарыстоўваецца метадалогія historical memory studies, гэта значыць даследаванне гістарычнай свядомасці, калектыўнай памяці, гістарычнай памяці. Метадалогія заснавана на аналізе сітуацыі, калі ўяўленні аб мінулым, нацыянальнай гісторыі залежаць ад ментальнасці і мэтапалагання канкрэтнай сацыяльнай, нацыянальнай ці іншай групы. Даследуецца сучасная грамадска-палітычная сітуацыя ва Украіне і Расіі, звязаная з асэнсаваннем і ацэнкай голаду 1932–1933 гг. як у Савецкім Саюзе ў цэлым, так і ва Украіне ў прыватнасці. Разглядаецца сучасная мемарыяльная культура дзвюх дзяржаў, у якасці цэнтральных праблем вылучаюцца пытанні рэгіянальнай і нацыянальнай ідэнтычнасці, фарміраванне міфаў нацыянальнай памяці. Даследуецца трансфармацыя мемарыяльных практык і заканадаўчай базы Расіі і Украіны пасля распаду Савецкага Саюза. Робіцца выснова аб тым, што дыскусія расійскага і ўкраінскага бакоў сёння пераўтварылася ў выбудоўванне схемы рэверсіўнай гісторыі, заснаванай на праекцыі сучаснага становішча спраў у мінулае. Адзначаецца, што па прычыне закрытасці расійскіх архіваў знайсці прынцыпова новыя сведчанні не ўяўляецца магчымым і бакі ўсё часцей звяртаюцца да дзяржаўна-нацыяналістычнай аргументацыі. Абагульваючы назву вядомага галівудскага блокбастара, мы можам казаць пра тое, што «галодныя гульні» сталі рэальнасцю ў сучаснай палітыцы памяці постсавецкіх дзяржаў.

Біяграфіі аўтараў

Вячаслаў Іванавіч Менькоўскі, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

доктар гістарычных навук, прафесар; прафесар кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта

Міхал Шмігель, Універсітэт Мацея Бела, вул. Народна, 12, 97401, г. Банска-Бістрыца, Славакія

кандыдат навук (гісторыя), дацэнт; дацэнт філасофскага факультэта

Лізавета Дубiнка-Гуща , Капенгагенская вышэйшая школа эканомікі, Парцелансхавен, 24Б, 4.53С, 2000, г. Фрэдэрыксберг, Данія

кандыдат навук (гісторыя); асістэнт кафедры міжнароднай эканомікі, дзяржаўнага кіравання і бізнесу

Літаратура

  1. Levchuk NM, Borjak TG, Volovyna O, Rudnyc’kyj OP, Kovbasjuk AB. [Losses of urban and rural population of Ukraine as a result of the Holodomor in 1932–1934: new estimates]. Ukrai’ns’kyj istorychnyj zhurnal. 2015;4:84–112. Ukrainian.
  2. Danilov V, Manning R, Viola L, editors. Tragedija sovetskoj derevni. Kollektivizacija i raskulachivanie. Dokumenty i materialy. Tom 3. Konec 1930–1933 [The tragedy of the Soviet village. Collectivisation and dispossession. Documents and materials. Volume 3. End of 1930–1933]. Moscow: ROSSPEN; 2001. 1008 p. Russian.
  3. Khlevnyuk OV. Khozyain. Stalin i utverzhdenie stalinskoi diktatury [Master of house. Stalin and the establishment of the Stalinist dictatorship]. Moscow: ROSSPEN; 2010. 479 p. (Istoriya stalinizma). Russian.
  4. Kasianov G. The open grave: the 1932–1933 famine in Ukrainian historiography, politics, and mass consciousness. Ab Imperio. 2004;3:237–269. Russian.
  5. Merl’ Sh. [Famine of 1932–1933 – genocide of Ukrainians for the implementation of the policy of Russification?]. Otechestvennaya istoriya. 1995;1:49–61. Russian.
  6. Gratsiozi A. [Soviet famine and Ukrainian Holodomor]. Otechestvennye zapiski. [Internet]. 2007 [cited 2021 February 2];1(34). Available from: www.strana-oz.ru/2007/1/sovetskiy-golod-i-ukrainskiy-golodomor. Russian.
  7. Marochko VI. [Contemporary foreign historiography of the famine of 1932–1933 in Ukraine]. Ukrai’ns’kyj istorychnyj zhurnal. 2006;3:186–199. Ukrainian.
  8. Menkouski VI. Review of: Stanislav Kulchytsky. The Famine of 1932–1933 in Ukraine. An Anatomy of Holodomor. Edmonton and Toronto: Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, 2018. Ab Imperio. 2019;4:219–224. Russian.
  9. Kul’chits’kii SV. [To assess the situation in agriculture of the USSR in 1931–1933]. Ukraїns’kij іstorichnij zhurnal. 1988;3:15–27. Ukrainian.
  10. Veber V. Rudý car. Stalin v čele Sovětského svazu v letech 1924–1953 [Red Tsar. Stalin led the Soviet Union in 1924–1953]. Praha: Stanislav Juhaňák – Triton; 2016. 192 s.
  11. Likhachev DS. Vospominaniya [Memories]. Saint Petersburg: Logos; 1995. 519 p. Russian.
  12. Іsakova NP. [Historiography of the Holodomor problem of 1932–1933 in Ukrainian and foreign literature]. Storinky istorii’. 2012;33:135–146. Ukrainian.
  13. Assman A. Novoe nedovol’stvo memorial’noi kul’turoi [New dissatisfaction with memorial culture]. Moscow: Novoe literaturnoe obozrenie; 2016. 232 p. (Biblioteka zhurnala «Neprikosnovennyi zapas»). Russian.
  14. Graciozi A. Velikaya krest’yanskaya voina v SSSR. Bol’sheviki i krest’yane. 1917–1933 [The Great Peasant War in the USSR. Bolsheviks and peasants. 1917–1933]. Moscow: ROSSPEN; 2008. 136 p. (Istoriya stalinizma). Russian.
Апублікавана
2021-11-02
Ключавыя словы: Украіна, Расія, голад 1932–1933 гг., галадамор, генацыд, гістарычная палітыка, мемарыяльная культура, гістарыяграфія
Як цытаваць
Менькоўскі В. І., Шмігель М., Дубiнка-Гуща Л. «Галодныя гульні»: голад 1932–1933 гг. у гістарычнай палітыцы Украіны і Расіі // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2021. 4. С. 7-20.
Выпуск
№ 4 (2021): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Тэматычны раздзел

Copyright (с) 2021 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).