Эвалюцыя форм савецка-амерыканскага эканамічнага супрацоўніцтва ў 1920-я – пачатку 1930-х гг.

  • Рыгор Аляксеевіч Petachenka Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь
  • Марына Аляксееўна Shabasava Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

Даследуюцца формы савецка-амерыканскага эканамічнага супрацоўніцтва ў 1920-я – пачатку 1930-х гг. Адзначаецца, што савецкае кіраўніцтва прызнавала неабходнасць запазычання ў заходніх краін, у прыватнасці ў ЗША, сучаснай тэхнікі і тэхналогій, а таксама падыходаў да арганізацыі працы. Асаблiвая ўвага надаецца прычынам выбару таго ці іншага варыянта эканамічнага ўзаемадзеяння. Аналізуецца практыка выдачы і згортвання канцэсій у СССР у 1920-я гг. Паказваецца, што з сярэдзіны 1920-х гг. замежныя прадпрымальнікі адчувалі ціск як з боку дзяржавы, так і з боку прафсаюзаў. Апісваюцца аспекты прыцягнення амерыканскіх левых і рээмігрантаў да аднаўлення савецкай народнай гаспадаркі. Прыводзяцца прыклады арганізацыі аўтаномных прамысловых і сельскагаспадарчых калоній у СССР. Даследуецца ўнёсак ЗША ў рэалізацыю плана першай пяцігодкі і фарміраванне асноў савецкай прамысловасці. Вывучаецца ўдзел амерыканцаў у праектаванні савецкіх прадпрыемстваў, а таксама шляхі прыцягнення амерыканскіх пазык і закупкі абсталявання. Робіцца выснова аб тым, што формы савецка-амерыканскага эканамічнага ўзаемадзеяння былі кароткатэрміновымі і практыкаваліся ўсяго некалькі гадоў, што не дазваляла выкарыстаць патэнцыял супрацоўніцтва ў поўнай меры.

Біяграфіі аўтараў

Рыгор Аляксеевіч Petachenka, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, дацэнт; дацэнт кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта

Марына Аляксееўна Shabasava, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, дацэнт; дацэнт кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта

Літаратура

  1. Lenin VI. Polnoe sobranie sochinenii. Tom 34, Iyul’ – oktyabr’ 1917 [The complete works. Volume 34, July – October 1917]. Moscow: Politizdat; 1969. [The impending catastrophe and how to deal with its]; p. 151–199. Russian.
  2. Suponitskaya IM. [The Americanisation of Soviet Russia in the 1920s and 1930s]. Voprosy istorii. 2013;9:46–59. Russian.
  3. Lenin VI. Polnoe sobranie sochinenii. Tom 36, Mart – iyul’ 1918 [The complete works. Volume 36, March – July 1918]. Moscow: Politizdat; 1969. [Plans of the article «The next tasks of the Soviet government»]; p. 543–552. Russian.
  4. Trotskii LD. Sochineniya. Tom 21, Kul’tura perekhodnogo perioda [Essays. Volume 21, Culture of the transition period]. Moscow: Politizdat; 1927. [Culture and socialism]; p. 425–446. Russian.
  5. Stalin IV. Sochineniya. Tom 6 [Essays. Volume 6]. Moscow: OGIZ; 1947. [On the foundations of Leninism: lectures given at the Sverdlovsk University]; p. 69–188. Russian.
  6. Lenin VI. Polnoe sobranie sochinenii. Tom 43, Mart – iyun’ 1921 [The complete works. Volume 43, March – June 1921]. Moscow: Politizdat; 1970. [About concessions and the development of capitalism]; p. 248–249. Russian.
  7. Igolkin AA. Sovetskaya neftyanaya promyshlennost’ v 1921–1928 gg. [The Soviet oil industry in 1921–1928]. Moscow: Russian State University for the Humanities; 1999. 184 p. Russian.
  8. Martens LK. [Memories of Lenin]. Istoricheskii arkhiv. 1958;5:146–150. Russian.
  9. Simkhovich M. AMO v 1921–1924 gody (IV chast’ istorii avtozavoda imeni Stalina) [AMO in 1921–1924 (4th part of the history of the automobile plant named after Stalin)]. Moscow: Avtozavod imeni Stalina; 1932. 139 p. Russian.
  10. Shpotov BM. Amerikanskii biznes i Sovetskii Soyuz, 1920–1930-e gody: labirinty ekonomicheskogo sotrudnichestva [American business and the Soviet Union, 1920–1930s: labyrinths of economic cooperation]. Moscow: Librokom; 2013. 320 p. Russian.
  11. Shpotov BM. [One step back and two steps forward. Western technical assistance and the «institutional traps» of Soviet industrialisation (1930s)]. The Bulletin of the Institute of Economics of the Russian Academy of Sciences. 2014;1:140–152. Russian.
  12. Meerovich MG. [Albert Kahn in the history of Soviet industrialisation]. Arkhitekton. Izvestiya vuzov [Internet]. 2009 [cited 2023 June 10];2(26). Available from: http://archvuz.ru/2009_2/10. Russian.
  13. Shpotov BM. [Participation of American industrial companies in Soviet industrialisation, 1928–1933]. In: Borodkin LI, Petrov YuA, editors. Ekonomicheskaya istoriya: ezhegodnik. Vypusk 7 [Economic history: yearbook. Issue 7]. Moscow: ROSSPEN; 2005. p. 172–196. Russian.
Апублікавана
2023-12-26
Ключавыя словы: нэп, канцэсія, індустрыялізацыя, СССР, ЗША, савецка-амерыканскае эканамічнае супрацоўніцтва
Як цытаваць
PetachenkaР. А., ShabasavaМ. А. Эвалюцыя форм савецка-амерыканскага эканамічнага супрацоўніцтва ў 1920-я – пачатку 1930-х гг. // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2023. 4. С. 63-72.