«Перыферыйныя» цудатворныя іконы Кіева-Пячэрскай лаўры (канец XVIII – пачатак ХХ ст.): сацыяльны аспект
Анатацыя
Аналізуецца маладаследаваная праблема ўдзелу насельнікаў Успенскай Кіева-Пячэрскай лаўры ў сацыяльных узаемадзеяннях, звязаных з «перыферыйнымі» цудатворнымі іконамі (канец XVIII – пачатак ХХ ст.). Выказаны меркаванні аб тым, што рашэнне гэтай праблемы дасць магчымасць пашырыць веды аб жывых праявах рэлігійнасці і аб сацыяльных камунікацыях даінфармацыйнай эпохі. Галоўнымі крыніцамі выступаюць унутраныя манастырскія дакументы і запіскі падарожнікаў. Выкарыстоўваецца мікрагістарычны падыход, прынцып гістарызму, сінтэз, аналіз, параўнальна-гістарычны метад. Разглядаецца сітуацыя, пры якой цудатворныя іконы (разам з акладам) у Кіева-Пячэрскай лаўры ўспрымаліся як невербальныя крыніцы звестак аб яе асаблівым статусе, гэтым у значнай ступені была абумоўлена дзейнасць Духоўнага сабору, звязаная з абразамі. Сцвярджаецца, што для насельнікаў Кiева-Пячэрскай лаўры нармальнымі зʼяўляліся абставіны, пры якіх не надавалася роўнай увагі розным аб’ектам шанавання, нават у рамках даволі аднастайнай групы святынь. Зроблена назіранне, што даступныя крыніцы абмяжоўваюць магчымасці даследаваць узаемадзеянні браціі з «маўклівай большасцю» багамольцаў. Пастуліруецца перспектыўнасць параўнання бытавання «перыферыйных» абразоў Кіева-Пячэрскай лаўры і Байбузскай іконы, а таксама адкрытых для шанавання часціц мошчаў у падкантрольных ёй пустынях – Галасееўскай і Кітаеўскай.
Літаратура
- Shchepanskaya T. B. [Crisis network (traditions of the spiritual space invasion)]. In: Russkii Sever: k probleme lokal’nykh grupp. Saint Petersburg, 1995. P. 110–176 (in Russ.).
- Sofronov S. G. [Territorial aspects of the Orthodox saсred objects system formation (case study of Russian Saints and Marian icons)]. Nasledie i sovrem. 2002. No. 9. P. 20–72 (in Russ.).
- Lepakhin V. [Meaning and purpose of the icon]. Moscow : Palomnik, 2003 (in Russ.).
- Tsekhanskaya K. V. [Veneration of icons in Russian traditional culture]: diss. abstr. … dr. of hist. sci. : 07.00.07. Moscow, 2004 (in Russ.).
- Poljushko G. V. [The Marian icon of Prince Ihor. History and fate of the sacred object]. Kiev, 2012 (in Ukrainian).
- Zotov V. V., Lysenko V. A. Communicative practices as the theoretical construction of the society investigation. Theory practice soc. dev. Issue 3. 2010. P. 53–55 (in Russ.).
- Ivakhiv A. Orchestrating sacred space: beyond the «Social construction» of Nature. Ecotheology. 2003. No. 8, issue 1. P. 11–29. DOI: 10.1558/ecotheology.k8i1.1612.
- Azarenko S. A. Signs and things: topology of communication. J. Sib. Fed. Univ. Hum. Soc. Sci. 2. 2013. No. 6. P. 171–179. DOI: 10.1080/13642520210145644.
- Szijarto I. Four arguments for Microhistory. Rethink. Hist. 2002. Vol. 6, issue 2. P. 209–215.
- Bezhanidze G. V. [About the Documents of the Holy Hierarch Filaret, Metropolitan of Moscow, Connected with Proceedings about Kazan icon from St. Simon’s Monastery]. Filaretovskii al’manakh. 2009. No. 5. P. 6–11 (in Russ.).
- Romanova O. O. [Expectancy of «a Miracle» as a basis of folk piety (Kyivan Metropolitan Church, 18 th Ct.)]. Ukrainʼskyj istorychnyj zhurnal. 2010. No. 1. P. 84–131 (in Ukrainian).
Copyright (с) 2018 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.
Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:
1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.
3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).