Да пытання аб асобе Жыраслава Нажыравіча, які ўзначальваў паход кіеўскіх войскаў на Менск у 1159 г.

  • Віталь Мікалаевіч Нагірны Інстытут гісторыі Ягелонскага ўніверсітэта, вул. Голембя, 13, 31-007, г. Кракаў, Польшча https://orcid.org/0000-0003-4360-7729
  • Сцяпан Мікалаевіч Цемушаў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь
DOI:: https://doi.org/10.33581/2520-6338-2020-2-5-10

Анатацыя

Разглядаецца біяграфія кіеўскага ваяводы Жыраслава Нажыравіча. Баярын згаданы ў Кіеўскім летапісе ўсяго адзін раз: у 1159 г. ён узначаліў атрад торкаў, пасланы кіеўскім князем Расціславам Мсціславічам пад Менск у дапамогу полацкаму князю Рагвалоду Барысавічу. Аўтар дапускае, што Жыраслаў нарадзіўся ў першай трэці ХІІ ст. і мог быць сынам як Нажыра з акружэння Уладзіміра Усеваладавіча Манамаха, так і Нажыра Пераяславіча, які служыў кіеўскаму князю Ізяславу Давыдавічу. На падставе лаканічных звестак з летапісаў выказваецца здагадка, што Жыраслаў валодаў значным досведам у ваенных справах, хоць і саступаў у статусе іншым кіеўскім ваяводам. Далейшы лёс Жыраслава Нажыравіча пасля яго вяртання з менскага паходу 1159 г. у крыніцах не прасочваецца. Яго магчымымі нашчадкамі можна лічыць трыпольскага ўрадніка Здзеслава Жыраславіча і кіеўскага ваяводу Данііла Жыровіча (Нажыравіча).

Біяграфіі аўтараў

Віталь Мікалаевіч Нагірны, Інстытут гісторыі Ягелонскага ўніверсітэта, вул. Голембя, 13, 31-007, г. Кракаў, Польшча

кандыдат гістарычных навук; дацэнт кафедры гісторыі Усходняй Еўропы

Сцяпан Мікалаевіч Цемушаў, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, дацэнт; дацэнт кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта

Літаратура

  1. Alekseev LV. Polotskaya zemlya v ІХ–ХІІІ vv. (ocherki istorii Severnoi Belorussii) [The Land of Polotsk in the 9th–13th centuries (essays in the history of Northern Belarus)]. Moscow: Nauka; 1966. 295 p. Russian.
  2. Alekseev LV. Zapadnye zemli domongol’skoi Rusi: ocherki istorii, arkheologii, kul’tury. Kniga 2 [The Western lands of pre-Mongol Rus’: essays in history, archeology, culture. Book 2]. Moscow: Nauka; 2006. 167 p. Russian.
  3. Zayac Yu. [The Land of Mensk: stages of formation]. Belaruski gistarychny chasopis. 1993;4:8–15. Belarusian.
  4. Temushev SN. [The Principality of Minsk and Lithuanians in the 12th – early 13th centuries: interpretation of chronicle evidences]. In: Grusha AI, compiler. Minsk i minchane: 10 stagoddzjaw gistoryi. Krynicy pa gistoyi goroda. Sacyjal’nyja struktury i pawsjadzionnasc’ [Minsk and its citizens: 10 centuries of history. Sources on the history of the city. Social structure and everyday life]. Minsk: Belaruskaja navuka; 2012. p. 12–36. Russian.
  5. Skulina T. Staroruskie imiennictwo osobowe. Część 2. Wrocław: Polska Akademia Nauk; 1974. 240 s.
  6. Chuchka PP. Slov’jans’ki osobovi imena ukrai’nciv: istoryko-etymologichnyj slovnyk [Slavic personal names of Ukrainians: a historical-etymological dictionary]. Uzhhorod: Lira; 2011. 432 p. Ukrainian.
  7. Nagirnyy VN. [Posadnik of Turov Zhiroslav Ivankovich. The prosopographic essay]. In: Martyniuk AV, editor. Studia Historica Europae Orientalis. Issue 12. Minsk: National Institute for Higher Education; 2019. p. 31–41. Russian.
  8. Taszycki W. Najdawniejsze polskie imiona osobowe. Kraków: Polska Akademia Umiejętności; 1925. 124 s.
  9. Taszycki W, redaktor. Słownik staropolskich nazw osobowych. Wrocław: Polska Akademia Nauk; 1977. 533 s.
  10. Berezhkov NG. Khronolohiya russkogo letopisaniya [Chronology of the Russian chronicles]. Moscow: Publishing House of the Academy of Sciences of USSR; 1963. 376 p. Russian.
  11. Tolochko PP. Vlast’ v Drevnei Rusi. Х–ХІІІ vv. [The power in Old Russian in the 10th–13th centuries]. Saint Petersburg: Aleteiya; 2011. 200 p. Russian.
  12. Tupikov NM. Slovar’ drevne-russkikh lichnykh sobstvennykh imen [The dictionary of old Russian personal proper names]. Saint Petersburg: Tipografiya I. N. Skorokhodova; 1903. 857 p. Russian.
  13. Kotovych V. Linguistic and cultural portrait of autothton Ukrainian astionims. Visnyk L’vivskogo universytetu. Seriya filolohichna. 2019;71(1):312–333. Ukrainian. DOI: 10.30970/vpl.2019.71.10304.
  14. Tolochko PP. Kiеv i Kiеvskaya zemlya v epokhu feodal’noi razdroblennosti XII–XIII vekov [Kyiv and the Kyivan land in the period of feudal fragmentation of the 12th–13th centuries]. Kyiv: Naukova dumka; 1980. 224 p. Russian.
  15. Soloviov SM. Istoriya Rossii s drevneishikh vremen. Kniga 1, toma 1–2 [History of Russia since the ancient times. Book 1, volumes 1–2]. Moscow: Izdatel’stvo sotsial’no-ekonomicheskoi literatury; 1959. 811 p. Russian.
Апублікавана
2020-04-30
Ключавыя словы: прасапаграфія, Жыраслаў Нажыравіч, Кіеў, Менск, ваявода, торкі
Арганізацыі, якія падтрымліваюць За навуковыя кансультацыі пры падрыхтоўцы артыкула дзякую кандыдату гістарычных навук С. М. Цемушаву (БДУ) і кандыдату гістарычных навук А. В. Мартынюку (Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы, БДУ).
Як цытаваць
Нагірны В. М., Цемушаў С. М. Да пытання аб асобе Жыраслава Нажыравіча, які ўзначальваў паход кіеўскіх войскаў на Менск у 1159 г. // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2020. 2. С. 5-10.
Выпуск
№ 2 (2020): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Гісторыя Беларусі

Copyright (с) 2020 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).