Пра варыянтнасць радавых характарыстык скланяльных агульных назоўнікаў

  • Алена Аляксандраўна Балтоўская Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова, вул. Касманаўтаў, 1, 212022, г. Магілёў, Беларусь

Анатацыя

На матэрыяле розных па часе выдання нарматыўных граматык, граматычных даведнікаў і тлумачальных слоўнікаў выяўлены і ахарактарызаваны змены ў радавой прыналежнасці агульных назоўнікаў, якія адбыліся з другой паловы XX да пачатку XXI ст. Разгледжаны ваганні паміж мужчынскім і жаночым родам у скланяльных агульных назоўнікаў з асновай на цвёрды і мяккі зычныя гукі. Устаноўлена, што скарачэнне варыянтаў роду, звязанае з сэнсавымі або стылістычнымі адрозненнямі слоў, адбываецца ў напрамку як мужчынскага, так і жаночага (некалькі радзей) роду. Вынікі даследавання могуць быць выкарыстаны ў працэсе выкладання марфалогіі сучаснай рускай літаратурнай мовы, стылістыкі і культуры маўлення, а таксама гісторыі рускай літаратурнай мовы.

Біяграфія аўтара

Алена Аляксандраўна Балтоўская, Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова, вул. Касманаўтаў, 1, 212022, г. Магілёў, Беларусь

кандыдат філалагічных навук, дацэнт; дацэнт кафедры агульнага і славянскага мовазнаўства гісторыка-філалагічнага факультэта

Літаратура

  1. Gorbachevich KS. Izmenenie norm russkogo literaturnogo yazyka [Changes in Russian literary language norms]. Leningrad: Prosveshchenie; 1971. 272 p. Russian.
  2. Gorbachevich KS. Normy sovremennogo russkogo literaturnogo yazyka [Norms of modern Russian literary language]. Moscow: Prosveshchenie; 1978. 240 p. Russian.
  3. Itskovich VA. Yazykovaya norma [Linguistic norm]. Moscow: Prosveshchenie; 1968. 94 p. Russian.
  4. Skvortsov LI. Teoreticheskie osnovy kul’tury rechi [Theoretical foundations of speech culture]. Moscow: Nauka; 1980. 352 p. Russian.
  5. Moshchenskaya LG. Kak belorusy govoryat po-russki? Varianty roda imen sushchestvitelʼnykh v russkoi rechi belorusov [How do Belarusians speak Russian? Gender variants of nouns in Russian speech of Belarusians]. Minsk: Universitetskoe; 1992. 158 p. Russian.
  6. Goritskaya OS. Morphological features of Belarusian Russian: factors of language change. Journal of the Belarusian State University. Philology. 2020;3:29–39. Russian.
  7. Norman BYu. Linguo-psychic aspects of the grammatical category of gender. Russian Linguistics. 2006;30(2):153–174. Russian.
  8. Rozental’ DE. Spravochnik po pravopisaniyu i literaturnoi pravke: dlya rabotnikov pechati [Reference book on spelling and literary editing: for printing press professionals]. Moscow: Kniga; 1989. 320 p. Russian.
  9. Krysin LP. [Russian literary norm and modern speech practice]. Russian Language and Linguistic Theory. 2007;2:5–17. Russian.
  10. Graudina LK. [To the history of grammar variants normalisation (the beginning of 20th century – the 60s)]. In: Skvortsov LI, editor. Literaturnaya norma i variantnost’ [Literary norm and variation]. Moscow: Nauka; 1981. p. 39–69. Russian.
  11. Marinova EV. New fields of variation of language units and establishment of the norm of the modern Russian literary language. Verhnevolzhski Philological Bulletin. 2018;3:83–92. Russian. DOI: 10.24411/2499-9679-2018-10137.
  12. Savchuk SO. A corpus-based study of morphological variability: variation in gender forms of Russian nouns. Computer Linguistics and Intellectual Technologies. 2011;10:562–580. Russian.
  13. Marinova EV. Loanword adaptation in modern Russian: new phenomena and trends. Vestnik of Lobachevsky University of Nizhni Novgorod. 2011;6(part 2):399–403. Russian.
  14. Marinova EV. Variability of foreign words according to the gender in contemporary Russian speech. Lingua mobilis. 2010;7:27–30. Russian.
Апублікавана
2023-06-28
Ключавыя словы: літаратурная норма, скланяльныя агульныя назоўнікі, род назоўніка, дваістая радавая адпаведнасць, канкурэнцыя варыянтаў роду
Як цытаваць
Балтоўская А. А. Пра варыянтнасць радавых характарыстык скланяльных агульных назоўнікаў // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія. 2023. 2. С. 56-67.
Выпуск
№ 2 (2023): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія
Падзел
Мовазнаўства

Copyright (с) 2023 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, публікуюцца ў дадзеным часопісе, згаджаюцца з наступным:

  1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на працу і прадастаўляюць часопісу права першай публікацыі працы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
  2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, якія тычацца неэксклюзіўнага распаўсюджвання версіі працы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыю ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.
  3. Аўтары маюць права размяшчаць іх працу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да пачатку і падчас працэсу разгляду яе дадзеным часопісам, паколькi гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную працу. (Гл. The Effect of Open Access).