Варыянтныя адзінкі ў беларускіх парэміялагічных зборніках ХІХ ст.

  • Наталля Яўгенаўна Кошкіна Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

Аналізуюцца варыянтныя адзінкі ў фразеалагічнай сістэме беларускай літаратурнай мовы ХІХ ст. на матэрыяле тагачасных зборнікаў парэмій І. І. Насовіча, Е. Р. Раманава, П. М. Шпілеўскага і Я. А. Ляцкага. Даследуюцца варыянты, зафіксаваныя ў межах кожнага зборніка, а таксама варыянты, прадстаўленыя ў розных выданнях. Вылучаюцца варыянтныя тыпы, прыводзіцца рэпрэзентатыўны ілюстрацыйны матэрыял. Робяцца высновы адносна характару фразеалагічнай варыянтнасці, якая служыць паказчыкам пэўнага ўзроўню развіцця тагачаснай моўнай сістэмы.

Біяграфія аўтара

Наталля Яўгенаўна Кошкіна, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

суіскальнік кафедры беларускага мовазнаўства філалагічнага факультэта. Навуковы кіраўнік – доктар філалагічных навук, прафесар І. А. Гапоненка

Літаратура

  1. Severskaya OI. Phraseology: history and norm. Russian Language [Internet]. 2010 [cited 2022 December 21];11. Available from: https://rus.1sept.ru/view_article.php?ID=201001102. Russian.
  2. Gaponenka ІA. Specific nature of the norm of the Belarusian literary language of the 19th and the beginning of the 20th century. Vesnik BDU. Seryja 4, Filalogija. Zhurnalistyka. Pedagogika. 2013;3:25–32. Belarusian.
  3. Lemciugova VP, Gaponenka ІA, Anisim AM, Marakulina TM, Krywko MN, Kapylow IL, et al. Mova «Nashaj nivy» (1906–1915). Varyjantnasc. Sinanimija [The language of «Nasha niva» (1906–1915). Variation. Synonymy]. Lemciugova VP, editor. Minsk: Belaruskaja navuka; 2005. 303 p. Belarusian.
  4. Semenyuk NN. [Formation of literary norms and types of codification processes]. In: Serebrennikov BA, editor. Obshchee yazykoznanie. Formy sushchestvovaniya, funktsii, istoriya yazyka [General linguistics. Forms of existence, functions, history of language]. Moscow: Nauka; 1970. p. 23–45. Russian.
  5. Lepeshaw IJa. [A classic work of domestic philology]. Pomniki gistoryi i kultury Belarusi [Monuments of the history and culture of Belarus]. 1974;3:52–54. Belarusian.
  6. Alefirenko NF, Semenenko NN. Frazeologiya i paremiologiya [Phraseology and paremiology]. Moscow: Flinta; 2009. 344 p. Co-published by the «Nauka». Russian.
  7. Eremeeva M, Matsuk A. Difficulties in the differentiating of paremiology and phraseology. In: Prokhorenko OG, editor. Lingvistika, lingvodidaktika, lingvokul’turologiya: aktual’nye voprosy i perspektivy razvitiya. Materialy II Mezhdunarodnoi nauchno-prakticheskoi konferentsii; 1–2 marta 2018 g.; Minsk, Belarus’ [Linguistics, linguodidactics, linguoculturology: topical issues and development prospects. Proceedings of the 2nd International scientific and practical conference; 2018 March 1–24; Minsk, Belarus]. Minsk: Belarusian State University; 2018. p. 20–25. Russian.
  8. Morgoeva LB. On the difficulties of differentiation of fixed phrases and paroemias (proverbs). The Fundamental Researches. 2014;5(part 5):1114–1120. Russian.
  9. Osheva EA. [Paremiological space: controversial issues]. Issledovatel’skiy zhurnal russkogo yazyka i literatury. 2013;1(1):75–88. Russian.
  10. Khayrullina RKh, Ledneva AV. The linguistic nature of proverbs and their role in shaping the linguistic nature of proverbs and their role in shaping the language worldview of the people. Modern Problems of Science and Education [Internet]. 2015 [cited 2021 February 7];1(part 1). Available from: https://science-education.ru/ru/article/view?id=19008. Russian.
  11. Fedulenkova TN. Phraseological variance as the linguistic problem. Vestnik of the Orenburg State University. 2005;4(application 1):62–69. Russian.
  12. Gorbachevich KS. Variantnost’ slova i yazykovaya norma: na materiale sovremennogo russkogo yazyka [Word variance and language norm: on the material of the modern Russian language]. Filin FP, editor. Leningrad: Nauka; 1978. 238 p. Russian.
  13. Evgen’eva AP. Proekt slovarya sinonimov [Synonym dictionary project]. Moscow: Sovetskaya entsiklopediya; 1964. 46 p. Russian.
  14. Seidova N. About the differentiation between the synonymy and variability in the sphere of the phraseological units. Alfred Nobel University Journal of Philology. 2015;1:160–163. Russian.
  15. Zangliger V. [Variation and synonymy of proverbs]. Bulgarian Rusistics. 2010;2:12–33. Russian.
  16. Blagova GF. Poslovitsa i zhizn’: lichnyi fond russkikh poslovits v istoriko-fol’kloristicheskoi retrospective [Proverb and life: personal fund of Russian proverbs in historical and folklore retrospective]. Moscow: Vostochnaya literatura; 2000. 221 p. Russian.
  17. Aksamitaw AS. [Development of a phraseological warehouse of language and literary norm]. Belaruskaja lingvistyka. 1987;31:61–63. Belarusian.
Апублікавана
2023-12-09
Ключавыя словы: варыянтнасць, фразеалогія, парэмія, фразеалагічная адзінка, варыянтны рад, варыянтныя тыпы, фразеалагічная норма
Як цытаваць
Кошкіна Н. Я. Варыянтныя адзінкі ў беларускіх парэміялагічных зборніках ХІХ ст. // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія. 2023. 3. С. 72-82.
Выпуск
№ 3 (2023): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія
Падзел
Мовазнаўства

Copyright (с) 2023 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, публікуюцца ў дадзеным часопісе, згаджаюцца з наступным:

  1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на працу і прадастаўляюць часопісу права першай публікацыі працы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
  2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, якія тычацца неэксклюзіўнага распаўсюджвання версіі працы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыю ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.
  3. Аўтары маюць права размяшчаць іх працу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да пачатку і падчас працэсу разгляду яе дадзеным часопісам, паколькi гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную працу. (Гл. The Effect of Open Access).