Аўтарская словатворчасць як крыніца папаўнення лексічнага складу сучаснай беларускай мовы

  • Наталля Уладзіміраўна Чарнаброўкіна Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

На матэрыяле сучаснай навуковай літаратуры, беларускіх літаратурных тэкстаў ХХ ст. зроблена спроба выбраць аказіянальныя словы, якія могуць быць уключаны ў слоўнік сучаснай беларускай мовы. Прычынай гэтаму стала актыўнасць ужывання лексічнай адзінкі як адным, так і некалькімі аўтарамі, а таксама тое, што такія словы былі створаны па прадуктыўных мадэлях і з часам страцілі эфект навізны. Падобная практыка мела месца ў першай палове ХХ ст., калі слоўнік беларускай літаратурнай мовы актыўна папаўняўся за кошт аўтарскіх наватвораў. Акрамя таго, гэта практыка прысутнічае і ў іншых славянскіх мовах – рускай і украінскай. Беларуская літаратурная мова не з’яўляецца выключэннем, таму аказіянальныя словы могуць з часам уваходзіць у яе лексічны склад.

Біяграфія аўтара

Наталля Уладзіміраўна Чарнаброўкіна, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

кандыдат філалагічных навук, дацэнт; дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства філалагічнага факультэта

Літаратура

  1. Ravucki AI. [Lexical occasionalism as a type of trope]. In: Solahaw AV, Shur VV, editors. Nadzjonnyja prablemy leksikalogii i anamastyki slavjanskih mow [Topical issues of lexicology and onomastics of Slavic languages]. Mazyr: Mozyr State Pedagogical University named after I. P. Shamyakin; 2006. p. 75 –77. Belarusian.
  2. Kazejka IP. [Concept of neologism in modern linguistics]. In: Zhurawski AI, editor. Belaruskaja lingvistyka. Vypusk 34 [Belarusian linguistics. Issue 34]. Minsk: Navuka i tjehnika; 1988. p. 14– 19. Belarusian.
  3. Maltseva NM. [Lexical occasionalism in the language of the 18th century]. In: Sorokin YuS, editor. Problemy istoricheskoi leksikografii [Issues of historical lexicography]. Leningrad: Nauka; 1977. p. 40– 59. Russian.
  4. Shabovich MV. [Occasional word in artistic context]. In: Gawrosh NV, editor. Mownyja adzinki w kantjeksce [Lexical items in context]. Minsk: Minski dzjarzhawny pedagagichny wniversitjet; 1991. p. 93 –102. Belarusian.
Апублікавана
2024-02-22
Ключавыя словы: беларуская літаратурная мова, наватвор, аказіянальнае слова, патэнцыяльнае слова, словатворчасць, прадуктыўная словаўтваральная мадэль, слоўнік беларускай літаратурнай мовы, лексічнае значэнне
Як цытаваць
Чарнаброўкіна Н. У. Аўтарская словатворчасць як крыніца папаўнення лексічнага складу сучаснай беларускай мовы // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія. 2024. 1. С. 44-50.