Ідэйна-светапоглядныя асаблівасці творчасці Міхася Машары на старонках часопіса «Chryścijanskaja dumka»: тэксталагічны аспект

  • Дзмітрый Алегавіч Юркойць Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

Разглядаецца творчая спадчына заходнебеларускага паэта Міхася Машары, апублікаваная на старонках рэлігійнага часопіса «Chryścijanskaja dumka». Даказваецца, што пры раскрыцці ідэйна-светапоглядных арыенціраў творчасці аўтара немагчыма абмяжоўвацца культурна-гістарычным метадам даследавання, неабходна карыстацца дапаможным тэксталагічным аналізам. Выяўлены змены ідэалагічнага характару ў вершах, якія былі пераапублікаваны ў савецкі час, што дазваляе гаварыць пра цяжкасць аб’ектыўнага разгляду творчасці паэта пры ўмове ігнаравання арыгінальных публікацый. Робіца выснова, што творчасці Міхася Машары ўласціва наяўнасць не толькі шырыні і смеласці мыслення, рыс імажынізму, але і экзістэнцыяльных матываў, далёкіх ад тэндэнцыйнай савецкай паэзіі 1930-х гг.

Біяграфія аўтара

Дзмітрый Алегавіч Юркойць, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

аспірант кафедры гісторыі беларускай літаратуры філалагічнага факультэта. Навуковы кіраўнік - доктар філалагічных навук, прафесар Л. Д. Сінькова

Літаратура

  1. Лихачев ДС. О филологии. Москва: Высшая школа; 1989. 206 с.
  2. Колер Гун-Брыт. Заходнебеларуская літаратура і беларускае літаратурнае поле (1921–1939). Спроба вызначэння іх месца. У: Навуменка ПІ, складальнік. Выбраныя працы па беларускім літаратуразнаўстве. Мінск: БДУ; 2021. с. 247–293.
  3. Юркойць ДА. Пра што сведчаць старонкі перыядычнага друку: да праблемы асэнсавання творчасці Сяргея Крыўца (1909–1945). Веснік Брэсцкага ўніверсітэта. Серыя 3, Філалогія. Педагогіка. Псіхалогія. 2024;1:62–69.
  4. Багдановіч ІЭ, рэдактар. Беларускія пісьменнікі. Том 1–6. Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя П. Броўкі; 1992–1994.
  5. Юркойць ДА. Тэма дзіцячага голаду ў творчасці В. Таўлая (на прыкладзе трох рэдакцый верша «Ніва»). У: Навумава ГУ, рэдактар. Мова і літаратура.­Матэрыялы 80-й навуковай канферэнцыі студэнтаў і аспірантаў філалагічнага факультэта БДУ; 27 красавіка 2023 г.; Мінск, Беларусь. Мінск: БДУ; 2023. с. 250–253.
  6. Mašara M. ***Biełae, śniežnaje, rodnaje pole. Chryścijanskaja dumka. 1938;1:5.
  7. Машара М. Мая азёрная краіна (выбранае). Мінск: Дзяржвыдавецтва БССР; 1962. 492 с.
  8. ХІ. Есенін у беларускай поэзіі. Вучнёўскі звон. 1930;1:3–5.
  9. Станкевіч C. Аб беларускай літаратурнай сучаснасьці ў Заходняй Беларусі. Нёман. 1932;5:165–179.
  10. Бужанскі А. Паэмы Міхася Машары. Калосьсе. 1937;2:104–108.
  11. Саламевіч Я. Слоўнік беларускіх псеўданімаў і крыптанімаў (XVI–XX­стст.). Мінск: Мастацкая літаратура; 1983. 207 с.
  12. Чыгрын С. Хочацц дахаты: гісторыка краязнаўчыя і літаратуразнаўчыя артыкулы, гутаркі, лісты, аўтографы. Мінск: Кнігазбор; 2014. 239 с.
  13. Калеснік УА. Усё чалавечае: літаратурныя партрэты, артыкулы, нарысы. Мінск: Мастацкая літаратура; 1993. 381 с.
  14. Ліс АС. На разломе эпохі (штрыхі да партрэта Максіма Танка). Тэрмапілы. 2002;6:150–166.
  15. Mašara M. ***Viečar šeryja skryły raźviešaŭ. Chryścijanskaja dumka. 1938;2:5.
  16. Mašara M. ***Ja – adzin… Chryścijanskaja dumka. 1938;12:3.
  17. Mašara M. Studzień. Chryścijanskaja dumka. 1938;3:1.
  18. Mašara M. Luty. Chryścijanskaja dumka. 1938;7:5.
  19. Mašara M. Sakavik. Chryścijanskaja dumka. 1938;11:5.
  20. Mašara M. Krasavik. Chryścijanskaja dumka. 1938;14:3.
  21. Mašara M. Śniežań. Chryścijanskaja dumka. 1938;22:1.
  22. Машара М. Ліпень. Лета. Жніво. Калосьсе. 1937;4:214–216.
  23. Новак ВС. Фальклорная практыка. Частка 1. Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны; 2009. 119 с.
  24. Лобач УА, укладальнік. Полацкі этнаграфічны зборнік. Выпуск 2, Народная проза беларусаў Падзвіння. Наваполацк: ПДУ; 2011. 366 с.
  25. Mašara M. Ci ty śpiš, – nia čuješ. Chryścijanskaja dumka. 1938;5:5.
  26. Машара М. Бярозка. Шлях моладзі. 1936;5:1.
  27. MM. Biarozka. Chryścijanskaja dumka. 1937;7:5.
  28. Mašara M. ***Pišy, Michaś, pišy, pišy. Chryścijanskaja dumka. 1938;4:3.
  29. Mašara M. ***Pa śniezie biełym navakola. Chryścijanskaja dumka. 1938;9:4.
  30. Mašara M. ***Žyćcio majo nie ŭdałosia. Chryścijanskaja dumka. 1938;24:1.
  31. Mašara M. ***Сказаць людзям? Chryścijanskaja dumka. 1938;25:1.
  32. A. R–uk. Naš litaraturny maładniak. Шлях моладзі. 1937;4:7–14.
  33. Танк Максім. Стрэхі за гасьцінцам. Беларускі летапіс. 1937;8:161–164.
  34. Бараг Л. Міхась Машара. Літаратур і мастацтва. 1940;37:4.
  35. Машара М. ***Поле замоўкла… Шлях моладзі. 1938;23:4.
Апублікавана
2025-02-05
Ключавыя словы: заходнебеларуская паэзія, ідэйна-светапоглядныя арыенціры, тэксталагічны аналіз, перыядычныя выданні, Міхась Машара, часопіс «Chryścijanskaja dumka», вобраз будучыні
Як цытаваць
Юркойць Д. А. Ідэйна-светапоглядныя асаблівасці творчасці Міхася Машары на старонках часопіса «Chryścijanskaja dumka»: тэксталагічны аспект // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія. 2025. 1. С. 12-18.
Выпуск
№ 1 (2025): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія
Падзел
Літаратуразнаўства

Copyright (с) 2025 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Філалогія

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, публікуюцца ў дадзеным часопісе, згаджаюцца з наступным:

  1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на працу і прадастаўляюць часопісу права першай публікацыі працы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
  2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, якія тычацца неэксклюзіўнага распаўсюджвання версіі працы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыю ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.
  3. Аўтары маюць права размяшчаць іх працу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да пачатку і падчас працэсу разгляду яе дадзеным часопісам, паколькi гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную працу. (Гл. The Effect of Open Access).