Уплыў Турцыі на палітыку нейтралітэту і знешнюю палітыку Туркменістана (1995–2016)

  • Нурбібі Хулагулыеўна Худайбердзіева Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

Анатацыя

Прасочваецца стаўленне Турцыі да палітыкі нейтралітэту Туркменістана ў перыяд з 1995 па 2016 г. На аснове вывучэння геапалітычнай сітуацыі ў рэгіёне Цэнтральнай Азіі ў постсавецкі перыяд выяўляюцца наступныя прычыны прыняцця Туркменістанам нейтральнага статусу: пагаршэнне сітуацыі ў рэгіёне, імкненне вялікіх дзяржаў і рэгіянальных лідараў умацаваць свае пазіцыі ў Цэнтральнай Азіі, у тым ліку ў энергетычным сектары, імкненне Турцыі ў постсавецкі перыяд развіваць палітычныя, энергетычныя, гуманітарныя кантакты, жаданне рэжыму С. Ніязава абмежаваць уплыў іншых дзяржаў на ўнутраную і знешнюю палітыку краіны. Адзначаецца ўздзеянне статусу нейтралітэту на рэалізацыю знешняй палітыкі Туркменістана, аналізуецца стаўленне да гэтага працэсу з боку Турцыі. У развіцці палітыкі нейтралітэту Туркменістана ўмоўна вылучаюцца два этапы: 1995–2006 гг., калі гэта палітыка межавала з ізаляцыянізмам і сур’ёзна стрымлівала кантакты Турцыі з Туркменістанам; 2007–2016 гг., калі назіралася пашырэнне супрацоўніцтва Туркменістана з Турцыяй, у тым ліку ў сферы бяспекі. У 2007–2016 гг. Турцыя імкнулася пашырыць свой геапалітычны ўплыў у дачыненні да Туркменістана, падтрымліваючы нейтралітэт краіны, што прывяло да фарміравання цеснага палітычнага і эканамічнага дыялогу Анкары і Ашхабада.

Біяграфія аўтара

Нурбібі Хулагулыеўна Худайбердзіева, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, пр. Незалежнасці, 4, 220030, г. Мінск, Беларусь

аспірантка кафедры міжнародных адносін факультэта міжнародных адносін. Навуковы кіраўнік – кандыдат гістарычных навук, дацэнт Л. М. Хухлындзіна

Літаратура

  1. Kuchinskaya ME. [Where are the former «euronature»? (Example of Sweden and Finland)]. Problema Natsional’noi strategii. 2012;615:109–127. Russian.
  2. Skripuchij DV. [Turkmen neutrality: domestic and geopolitical construction project]. Aktual'nye voprosy istorii i politologii. 2013;25:60–72. Russian.
  3. Troitsky EV. Turkmenistan’s Foreign Policy in 1992–2006: from neutrality to self-isolation. Tomsk State University Journal of History. 2014;4:67–70. Russian.
  4. Troitsky EV. [Turkey’s policy in Central Asia (1992–2000)]. Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta. 2009;328:84–88. Russian.
  5. Tulpakov MV. Changing the geopolitical role of Turkmenistan at the beginning of the 21st century. RSUH/RGGU Bulletin. Series: International Relations. Area Studies. 2014;18:227–235. Russian.
  6. Petersen A. Russia, China and energy geopolitics in Central Asia. London: Centre for European Reform; 2011. 64 p. Russian edition: Petersen A. Rossiya, Kitai i energeticheskaya geopolitika v Tsentral’noi Azii. Moscow: Carnegie Endowment for International Peace; 2012. 90 p.
  7. Davis JK. Central Asia in U. S. strategy and operational planning: where do we go from here? Washington: The Institute for Foreign Policy Analysis; 2004. 100 p.
  8. Pirozhnik II. Problemy politicheskoi geografii [Problems of political geography]. Minsk: Belarusian State University; 2005. 234 p. Russian.
  9. Khizhuk AV. Neutrality of Turkmenistan is the basis of interaction between higher Education institutions of Turkmenistan and Russia. In: Technological University. Future trends, organizational forms and effectiveness of cooperation development between Russian and foreign universities. Proceedings of the 3rd International scientific conference; 2015 April 6–7; Naukograd Korolev Moscow Region. Korolev: Alkor Publishers; 2015. p. 379–384. Russian.
  10. Parubochaya EF. The summits of the Turkic states (1992–2001): the real platform for closer relations? Science Journal of VolSU. History. Area Studies. International Relations. 2011;16(1):113–120. Russian. DOI: 10.15688/jvolsu4.2011.1.16.
  11. Mirzekhanov VS, Tyulpakov MV. Turkmenistan and the Islamic world. Sotsial’nye i gumanitarnye nauki. Otechestvennaya i zarubezhnaya literatura. Seriya 9. Vostokovedenie i afrikanistika. 2019;3:72–91. DOI: 10.31249/rva/2019.03.02. Russian.
  12. Starchak M. [USA vs Russia in an attempt to cooperate with Turkmenistan in the field of security and defense]. Tsentral’naya Aziya i Kavkaz. 2009;2:95–102. Russian.
  13. Abdrakhmanov A. [Turkmenistan: changes in the structure of state power and policy]. Tsentral’naya Aziya i Kavkaz. 2007;3:154–165. Russian.
  14. Shimshek G. After the Convention on the Caspian sea, Turkey will receive oil and gas from this region [Internet]. 2018 [cited 2019 November 18]. Available from: https://inosmi.ru/politic/20180815/243000489.html. Russian.
  15. Azerbaijan and Turkmenistan did not share the Kyapaz (Serdar) on the Caspian sea [Internet]. 2012 [cited 2019 November 18]. Available from: https://neftegaz.ru/news/view/103196-Azerbaydzhan-s-Turkmeniey-ne-podelili-Kyapaz-Serdar-na-Kaspiyskom-more. Russian.
  16. Aramedova A. Turkmenistan – Turkish Republic road of long-term partnership [Internet]. 2013 [cited 2019 November 18]. Available from: http://turkmenistan.gov.tm/?id=4134. Russian.
Апублікавана
2020-04-30
Ключавыя словы: Турцыя, Туркменістан, палітыка нейтралітэту, знешняя палітыка, бяспека, Цэнтральная Азія
Як цытаваць
Худайбердзіева Н. Х. Уплыў Турцыі на палітыку нейтралітэту і знешнюю палітыку Туркменістана (1995–2016) // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2020. 2. С. 51-58.