Станаўленне і развіццё гістарычнай навукі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце (1920–50-я гг.)

  • Аляксандр Генадзьевіч Каханоўскі Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, пр. Незалежнасцi, 4, 220030, г. Мiнск, Беларусь https://orcid.org/0000-0002-5993-6482
  • Алег Антонавіч Яноўскі Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, пр. Незалежнасцi, 4, 220030, г. Мiнск, Беларусь

Анатацыя

Разгледжаны 100-гадовы шлях станаўлення і развіцця гістарычнай навукі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце. Зроблена выснова аб тым, што з самага заснавання ў ім сфарміраваліся важнейшыя вобласці гістарычных даследаванняў. Асаблівае месца заняло беларусазнаўства, якое стала сферай прафесійнай дзейнасці як гісторыкаў, так і археолагаў, этнографаў, крыніцазнаўцаў, гістарыёграфаў, архівістаў. Адначасова глыбока вывучалася расійская і агульнаславянская гісторыя, з 1920-х гг. бяруць свой пачатак беларускія антыказнаўства, медыявістыка, навістыка і інш. Заўважана, што такі шырокі спектр навуковых даследаванняў шмат у чым вызначаны тым, што ўніверсітэт павінен быў рыхтаваць спецыялістаў адпаведных кірункаў ведаў. Гісторыкі БДУ з’яўляліся ініцыятарамі стварэння асобных навукова-даследчых таварыстваў і ўстаноў, у тым ліку Інстытута беларускай культуры і Беларускай акадэміі навук. Апісаны этапы развіцця, а таксама сучасны стан гістарычнай навукі ў БДУ.

Біяграфіі аўтараў

Аляксандр Генадзьевіч Каханоўскі, Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, пр. Незалежнасцi, 4, 220030, г. Мiнск, Беларусь

доктар гістарычных навук, прафесар; дэкан гістарычнага факультэта

Алег Антонавіч Яноўскі, Беларускi дзяржаўны ўнiверсiтэт, пр. Незалежнасцi, 4, 220030, г. Мiнск, Беларусь

кандыдат гістарычных навук, прафесар; загадчык кафедры гісторыі Расіі гістарычнага факультэта

Літаратура

  1. Ablameiko SV, Yanovskii OA, editors. Intellektual’naya elita Belarusi. Osnovopolozhniki belorusskoi nauki i vysshego obrazovaniya (1919–1941) [Intellectual elite of Belarus. The founders of Belarusian science and higher education (1919–1941)]. Minsk: Belarusian State University; 2017. 303 p. Russian.
  2. Korol’ AD, Yanovskii OA, editors. Intellektual’naya elita Belarusi. Osnovopolozhniki belorusskoi nauki i vysshego obrazovaniya (1919–1961) [Intellectual elite of Belarus. The founders of Belarusian science and higher education (1919–1961)]. Minsk: Belarusian State University; 2019. 335 p. Russian.
  3. Korol’ AD, Yanovskii OA, editors. Intellektual’naya elita Belarusi. Osnovopolozhniki belorusskoi nauki i vysshego obrazovaniya (1919–1981) [Intellectual elite of Belarus. The founders of Belarusian science and higher education (1919–1981)]. Minsk: Belarusian State University; 2020. 303 p. Russian.
  4. Kakhanouskі AG. [Traditions of studying of modern and contemporary history of Belarus at the Belarusian State University]. In: Kakhanouski AG, editor. Belarus’ u jepohu geapalitychnyh i sacyjal’nyh zruhaw Novaga i Navejshaga chasu. Da 25-goddzja kafedry gistoryi Belarusi novaga i navejshaga chasu gistarychnaga fakul’tjeta Belaruskaga dzjarzhawnaga wniversitjeta. Matjeryjaly Mizhnarodnaj navukova-praktychnaj kanferjencyi; 22 listapada 2019 g.; Minsk, Belarus’ [Belarus during the period of geopolitical and social shifts of Modern and Contemporary history, dedicated to the 25th anniversary of the de partment of modern and contemporary history of Belarus of the Belarusian State University. Proceedings of the International scientific-practical conference; 2019 November 22; Minsk, Belarus]. Mіnsk: Belarusian State University; 2019. p. 15–21. Belarusian.
  5. Janouskі AA. [To the issue of the unfolding of history education in Belarus]. In: Kazakow JuL, editor. Gistarychnaja navuka w Beldzjarzhuniversitjece na rubjazhy tysjachagoddzjaw. Matjeryjaly Rjespublikanskaj navukova-praktychnaj kanferjencyi, prysvechanaj 65-goddzju zasnavannja gistarychnaga fakul’tjeta Beldzjarzhuniversitjeta; 26 listapada 1999 g.; Minsk, Belarus’ [The historical science in the Belarusian State University at the turn of the millennium. Proceedings of the Republican scientific-practical conference, dedicated to the 65th anniversary of the faculty of history of the Belarusian State University; 1999 November 26; Minsk, Belarus]. Mіnsk: Belarusian State University; 2000. p. 5–27. Belarusian.
  6. Kascjuk MP. Shljah da isciny: gistarychnaja navuka Belarusi w kancy XX – pachatku XXI st. [The path to the truth: the historical science in Belarus in the end of the 20th – the beginning of the 21st century]. Mіnsk: Jekaperspektyva; 2015. 252 p. Belarusian.
  7. Mikhnyuk V. N. Stanovlenie i razvitie istoricheskoi nauki Sovetskoi Belorussii (1919–1941 gg.) [Formation and development of the historical science of Soviet Belarus (1919–1941)]. Minsk: Nauka i tekhnika; 1985. 286 p. Russian.
  8. Ostroga V. A. Razvitie nauchnykh i obrazovatel’nykh tsentrov po Novoi i Noveishei istorii v Belorusskoi SSR. 1919–1991 gg. [The development of scientific and educational centers in New and Contemporary history in the Belarusian SSR. 1919–1991]. Minsk: RIVSh; 2016. 428 p. Russian.
  9. Arzhahowski IV, Ignacenka AP, compilers. Biblijagrafichny davednik navukovyh rabot supracownikaw gistarychnaga fakul’tjeta Beldzjarzhuniversitjeta (1921–1994 gg.) [Scientific works bibliography of scientific personnel of the faculty of history of the Belarusian State University (1921–1994)]. Minsk: Typagrafija «Peramoga»; 1994. 204 p. Belarusian.
  10. Dovnar-Zapol’skii MV. Narodnoe khozyaistvo Belorussii, 1861–1914 gg. [National economy of Belarus, 1861–1914]. Minsk: Izdatelstvo Gosplana BSSR; 1926. 239 p. Russian.
  11. Dovnar-Zapol’skii MV. Istoriya Belorussii [The history of Belarus]. 4th edition. Minsk: Belarus; 2016. 591 p. Russian.
  12. Ignatovskii V. Belorussiya: territoriya, naselenie, ekonomika, vazhneishie momenty istorii [Belarus: territory, population, economy, turning points of history]. 2nd edition. Minsk: Belgosizdat; 1925. 52 p. Russian.
  13. Ignatowski U. Gistoryja Belarusi XIX i w pachatku XX staleccja: lekcyi, chytanyja studjentam Belaruskaga dzjarzhawnaga wniversitjeta [The history of Belarus of the 19th – the beginning of the 20th centuries: the lectures giving to students of the Belarusian State University]. 3rd edition. Mіnsk: Beldzjarzhvyd; 1928. 252 p. Belarusian.
  14. Kernazhycki KI. Da gistoryi agrarnaga ruhu na Belarusi perad imperyjalistychnaj vajnoj [To the history of the agrarian movement in Belarus before the imperialistic war]. Mіnsk: Institute of history; 1932. 102 p. Belarusian.
  15. Picheta VI. Istoriya belorusskogo naroda [History of the Belarusian people]. Minsk: Belarusian State University; 2003. 184 p. Russian.
  16. Picheta VI. [The peasant and labour movement of 1905]. Pracy Belaruskaga dzjarzhawnaga wniversitjetu. 1926;11: 105–127. Russian.
  17. Dukor EYa, compiler. Vladimir Ivanovich Picheta [Vladimir Ivanovich Picheta]. Minsk: Belarusian State University; 1978. 112 p. Russian.
  18. Skalaban VV, Tokarev NV, compilers. Akademik V. M. Ignatovskii: dokumenty i materialy [Akademician V. M. Ignatovskij: documents and materials]. Minsk: Belaruskaja navuka; 2010. 277 p. Russian.
Апублікавана
2021-08-10
Ключавыя словы: гістарычная навука, гісторыкі, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, беларусазнаўства, падручнікі па гісторыі, навуковыя школы, падрыхтоўка навуковых кадраў
Як цытаваць
Каханоўскі А. Г., Яноўскі А. А. Станаўленне і развіццё гістарычнай навукі ў Беларускім дзяржаўным універсітэце (1920–50-я гг.) // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2021. 3. С. 7-18.