Аналіз старадаўняй традыцыі аб пакараннях у Спарце

  • Ларыса Гаўрыілаўна Пячатнава Інстытут гісторыі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта, Мендзялееўская лінія, 5, 199034, г. Санкт-Пецярбург, Расія
DOI:: https://doi.org/10.33581/2520-6338-2022-3-41-48

Анатацыя

Разглядаецца сістэма пакаранняў, што прымянялася ў Спарце за адмову ад жаніцьбы і за баязлівасць, праяўленую ў баі. Аналізуецца пералік пакаранняў, прадстаўлены старажытнымі аўтарамі, у прыватнасці Ксенафонтам і Плутархам. Адзначаецца, што тых, хто правініўся, пазбаўлялі статусу паўнапраўнага грамадзяніна. Пазасудовыя пакаранні мелі ў асноўным відовішчны характар і праходзілі ў грамадскіх месцах. У павучальных мэтах асаблівая роля ў ганьбаванні парушальнікаў адводзілася моладзі. Адзначаецца, што нешматлікія сведчанні не даюць магчымасці выявіць, ці прымяняліся пакаранні за адмову ад жаніцьбы і за баязлівасць і як канкрэтна яны афармляліся. Зроблена выснова аб тым, што карціна, намаляваная старажытнымі аўтарамі, не ў поўнай меры адпавядае рэчаіснасці і з’яўляецца вынікам спартанскай прапаганды. Пісьменнікі-лаканафілы, такія як Ксенафонт і Крытый, выкарыстоўвалі гэты матэрыял дзеля стварэння ідэальнага вобраза Спарты.

Біяграфія аўтара

Ларыса Гаўрыілаўна Пячатнава, Інстытут гісторыі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта, Мендзялееўская лінія, 5, 199034, г. Санкт-Пецярбург, Расія

доктар гістарычных навук, дацэнт; прафесар кафедры гісторыі Старажытнай Грэцыі і Рыма

Літаратура

  1. Andreev YuV. [A Greek polis without bureaucracy and literature (a role of literacy within Spartan society)]. Hyperboreus. Studia Classica. 1994;1(part 1):10–18. Russian.
  2. Powell A. Athens and Sparta. Constructing Greek political and social history from 478 BC. 2nd edition. London: Routledge; 2001. 423 p.
  3. Zaikov AV. [Spartan community of the equals in the aspects of the class semantics]. In: Redin DA, editor. Istoricheskaya nauka na rubezhe vekov. Stat’i i materialy nauchnoi konferentsii, posvyashchennoi 60-letiyu istoricheskogo fakul’teta UrGU; 5–7 maya 1999 g.; Ekaterinburg, Rossiya [Historical science at the turn of the century. Articles and materials of the scientific conference dedicated to the 60th anniversary of the faculty of history; 1999 May 5–7; Yekaterinburg, Russia]. Ekaterinburg: Volot; 2000. p. 315–321. Russian.
  4. Pechatnova LG. Istoriya Sparty. Period arkhaiki i klassiki [History of Sparta. Archaic and classical periods]. 2nd edition. Saint Petersburg: Gumanitarnaya akademiya; 2020. 638 p. Russian.
  5. Doran T. Spartan oliganthropia. Brill research perspectives in Ancient history. 2018;1(2):1–106. DOI: 10.1163/25425374-12340002.
  6. David E. Sparta and the politics of nudity. In: Powell A, Hodkinson S, editors. Sparta: the body politic. Swansea: The Classical Press of Wales; 2008. p. 137–163.
  7. Flauer M. [Spartan «religion» and «Greek religion»]. In: Gabelko OL, Makhlayuk AV, Sinitsyn AA, editors. ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑ. Issledovaniya po antichnoi istorii i kul’ture. Sbornik, posvyashchennyi yubileyu I. E. Surikova [ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΙΑ. Studies in ancient history and culture. Collection dedicated to the anniversary of I. E. Surikov]. Saint Petersburg: St. Petersburg University; 2018. p. 60–82. Russian.
  8. Ducat J. The Spartan «tremblers». In: Powell A, Hodkinson S, editors. Sparta and war. Swansea: The Classical Press of Wales; 2006. p. 1–57.
  9. Pechatnova LG. [Gerousia and the phenomenon of Spartan gerontocracy]. Mnemon. Issledovaniya i publikatsii po istorii antichnogo mira. 2019;19-1:41–62. Russian.
  10. David E. Laughter in Spartan society. In: Powell A, Cartledge P, editors. Classical Sparta: techniques behind her success. London: Routledge; 1989. p. 1–26.
  11. David E. Dress in Spartan Society. Ancient World. 1989;19:3–13.
  12. David E. Spartan’ social hair. Eranos. 1992;90:1–21.
  13. David E. Suicide in Spartan society. In: Figueira T, Brulé P, editors. Spartan society. Swansea: The Classical Press of Wales; 2004. p. 25–47.
  14. Richer N. The religious system at Sparta. In: Ogden D, editor. A companion to Greek religion. Oxford: Blackwell; 2007. p. 236–253.
Апублікавана
2022-07-27
Ключавыя словы: Спарта, спартыяты, Ксенафонт, Плутарх, гімнапедыі, атымія, халасцякі, «тыя, што пабаяліся»
Арганізацыі, якія падтрымліваюць Артыкул напісаны пры падтрымцы Расійскага навуковага фонду ў рамках навуковага праекта № 20-09- 00455 «Антычныя асновы сучаснай відовішчнай культуры».
Як цытаваць
Пячатнава Л. Г. Аналіз старадаўняй традыцыі аб пакараннях у Спарце // Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя. 2022. 3. С. 41-48.
Выпуск
№ 3 (2022): Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Падзел
Усеагульная гісторыя

Copyright (с) 2022 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя

Ліцэнзія Creative Commons

Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.

Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:

 

1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).

2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.

3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).