Дзейнасць Папячыцельства імператрыцы Марыі Аляксандраўны аб сляпых у беларускіх губернях Расійскай імперыі (канец XIX – пачатак XX ст.)
Анатацыя
Папячыцельства імператрыцы Марыі Аляксандраўны аб сляпых унесла вялікі ўклад у развіццё дабрачыннасці ў Расійскай імперыі, часткай якой былі і беларускія землі. У беларускіх губернях яно стала першай арганізацыяй, якая мэтанакіравана займалася дапамогай невідучым людзям. Мэта артыкула – на аснове крытычнага аналізу крыніц даследаваць дзейнасць беларускіх аддзяленняў Папячыцельства імператрыцы Марыі Аляксандраўны аб сляпых, паказаць іх уклад у развіццё сацыяльнай дапамогі і барацьбу са слепатой на нашых землях. Раней дадзеная тэма не знаходзіла шырокага асвятлення ў айчыннай гістарыяграфіі, што абумоўлівае яе актуальнасць. Акрамя таго, пасля атрымання незалежнасці ў Рэспубліцы Беларусь сталі адраджацца традыцыі прыватнай дабрачыннасці, перарваныя ў савецкі час, і ў сувязі з гэтым ажывілася цікавасць да вопыту дабрачынных арганізацый мінулага. У артыкуле разгледжана станаўленне і развіццё аддзяленняў папячыцельства на тэрыторыі беларускіх губерняў Расійскай імперыі. Вылучаны асноўныя формы і метады іх дзейнасці, вызначаны крыніцы фінансавання. Прааналізаваны галоўныя дасягненні і вынікі працы. Прыведзены матэрыял дае ўяўленне пра стан сістэмы догляду сляпых на беларускіх землях у канцы XIX – пачатку XX ст. Даследаванне грунтуецца на матэрыялах айчынных і расійскіх бібліятэк, шэраг вывучаных крыніц упершыню ўводзіцца ў навуковы абарот.
Літаратура
- Kupreev DV. Osobennosti pravovogo statusa i yuridicheskoi prirody blagotvoritel’nykh vedomstv imperatritsy Marii Fedorovny [Features of the legal status and legal nature of the Empress Mary’s Office of Institutions]. Obshchestvo i pravo. 2006;2:188–190. Russian.
- Shimukovich SF. Blagotvoritel’nost’ v Belarusi v kontse XIX – nachale XX veka [Charity in Belarus in the late 19th – early 20th centuries]. Minsk: Academy of Public Administration under the aegis of the President of the Republic of Belarus; 2006. 187 p. Russian.
- Khitrov AA. A Charitable social and medical aid to the blind in Russia under the patronate of the emperors’ family (the second half of the 19th – the beginning of the 20th centuries)]. Vestnik SanktPeterburgskogo universiteta. Seriya 2. Istoriya. 2008;4(1):54–60. Russian.
- Galimova YuSh. Creation of inpatient ophthalmological care system in Ufa in the early 20th century. RUDN Journal of Russian History. 2018;17(3):696–717. DOI: 10.22363/2312-8674-2018-17-3-696-717. Russian.
- Blagotvoritel’nost’ v Rossii. Sostavleno po Vysochaishemu poveleniyu Sobstvennoi Ego Imperatorskogo Velichestva Kantselyariei po uchrezhdeniyam Imperatritsy Marii. Tom 1 [Charity in Russia. Compiled by the highest command of his own Imperial Majesty’s office on the institutions of the Empress Mary. Volume 1]. Saint Petersburg: [s. n.]; 1907. 601 p. Russian.
Copyright (с) 2019 Часопіс Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. Гісторыя
Гэты прадукт даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрыбуцыя — Некамерцыйнае выкарыстанне») 4.0 Сусветная.
Аўтары, якія публікуюцца ў гэтым часопісе, пагаджаюцца з наступным:
1. Аўтары захоўваюць за сабой аўтарскія правы на работу і перадаюць часопісу права першай публікацыі работы на ўмовах ліцэнзіі Creative Commons Attribution-NonCommercial. 4.0 International (CC BY-NC 4.0).
2. Аўтары захоўваюць права заключаць асобныя кантрактныя дамоўленасці, звязаныя з неэксклюзіўным распаўсюджаннем версіі работы ў апублікаваным тут выглядзе (напрыклад, размяшчэнне яе ў інстытуцкім сховішчы, публікацыя ў кнізе) са спасылкай на яе арыгінальную публікацыю ў гэтым часопісе.
3. Аўтары маюць права размяшчаць сваю работу ў інтэрнэце (напрыклад, у інстытуцкім сховішчы або на персанальным сайце) да і ў час працэсу разгляду яе гэтым часопісам, паколькі гэта можа прывесці да прадуктыўнага абмеркавання і большай колькасці спасылак на дадзеную работу. (Гл. The Effect of Open Access).
